Мажэйкава

Мажэ́йкава^[2] (трансліт.: Mažejkava, руск.: Можейково, да 2002 — Малое Мажэйкава^[3]) — аграгарадок у Лідскім раёне Гродзенскай вобласці. Адміністрацыйны цэнтр Мажэйкаўскага сельсавета.

Малое Мажэйкава ўпершыню згадваецца ў 1511 г. у прывілеі вялікага князя літоўскага Жыгімонта I Старога аб падараванні вёскі Шымкі Мацкавічу. Далей належала Яну Шымкавічу (сыну Ш.Мацкавіча, Палубенскім і іншым)^[4]

Каля 1826 г. маёнтак Малое Мажэйкава атрымаў у спадчыну ад бацькі Рамуальд Кастравіцкі. Ён меў адзіную дачку Казіміру (нар. 1830). Пасля смерці бацькі ў пятнаццаць год яна становіцца ўладальніцай маёмасці. У дваццаць год пабралася шлюбам з Аляксандрам Канстанцінам Брахоцкім (1819—1886). Шлюб доўжыўся нядоўга, Казіміра памерла ў 1852 годзе. У спадчыну ад жонкі муж атрымаў толькі частку Малога Мажэйкава, пра другую частку ён дамовіўся са сваякамі Казіміры, выплаціўшы ім грошы.

Да 1868 года Малое Мажэйкава належала шляхецкаму роду Ромераў. Эмілія Ромер атрымала ў спадчыну Малое Мажэйкава, пасля таго, як выйшла замуж за Рамуальда Кастравіцкага. Іх дачка Казіміра выйшла замуж за Аляксандру Брахоцкаму гербу Праўдзіц і атрымала маёнтак у пасаг. Апошнім гаспадаром сядзібы ў быў народжаны тут ў 1895 годзе Андрэй Брахоцкі — унук Аляксандра.^[5] У 1931 годзе становіцца гаспадаром Малога Мажэйкава. Актыўна ўдзельнічаў у грамадскім жыцці Лідчыны і матэрыяльна дапамагаў Віленскаму таварыству сяброў навукі.^[4]

• Фрагменты былой сядзібы Ромераў (першая палова XIX стагоддзя)   Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 413Г000358шыфр 413Г000358

• Вялікае Мажэйкава

•   На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Мажэйкава
• Малое Мажэйкава на pawet.net
• Малое Мажэйкава на globustut.by
• Брахоцкі Андрэй. На пераломе дзвюх эпох. Запіскі абшарніка // pawet.net
• Лаўрэш Леанід. Страчаная цывілізацыя: Маёнтак Вялікае Мажэйкава // Новы Замак. 2022. № 11. С. 206-228. // на pawet.net