نوروز - Wiktionary, the free dictionary


Article Images
Dari نوروز
Iranian Persian
Tajik Наврӯз

    Old Persian 𐎼𐎢𐎨𐏃 (r-u-c-h)

    Middle Persian 𐭩𐭥𐭬 (yʿm)

    Persian نوروز

      Inherited from Middle Persian [Book Pahlavi needed] (nwklwc /⁠nōg-rōz⁠/, “New Year's day”) (Pazend 𐬥𐬋𐬭𐬋𐬰 (nōrōz)), from 𐭭𐭥𐭪𐭩 (nwky /⁠nōg⁠/, “new”) +‎ 𐭩𐭥𐭬 (YWM /⁠rōz⁠/, “day”). By surface analysis, نو (naw／now, “new”) +‎ روز (rōz／ruz, “day”).

      Readings
      Classical reading? nawrōz
      Dari reading? nawrōz
      Iranian reading? nowruz
      Tajik reading? navrüz

      نوروز • (nawrōz／nowruz)

      1. Nowruz, New Year in the Iranian and Zoroastrian calendar, celebrated on the spring equinox.
        • 940-1020, Ferdowsi, Shahnameh, "پادشاهی بهرام گور"

          چو شد ساخته کار آتشکده
          همان جای نوروز و جشن سده
          بیامد سوی آذرآبادگان
          خود و نامداران و آزادگان

          ču šud sâxta kâr-i âtaškada
          hamân jây-i nawrôz u jašn-i sada
          biyâmad sôy-i âzarâbâdagân
          xwad u nâmdârân u âzâdagân
          (please add an English translation of this quotation)
        • 1048-1131, Omar Khayyám, Rubaiyat, ruba'i #19

          بر چهرهٔ گل نسیم نوروز خوش است
          در صحن چمن روی دل‌افروز خوش است
          از دی که گذشت هر چه گویی خوش نیست
          خوش باش و ز دی مگو که امروز خوش است

          bar čihra-i gul nasîm-i nawrôz xwaš ast
          dar sahn-i čaman rôy-i dil-afrôz xwaš ast
          az dî ki guzašt har či gôyî xwaš nêst
          xwaš bâš u zi dî ma-gô ki imrôz xvaš ast
          (please add an English translation of this quotation)
        • 1184-1291, Saadi Shirazi, Divan, ghazal #112

          نظر به روی تو هر بامداد نوروزیست
          شب فراق تو هر شب که هست یلداییست

          nazar ba rôy-i tu har bâmdâd nawrôzêst
          šab-i firâq-i tu har šab ki hast yaldâêst
          (please add an English translation of this quotation)
        • 1207-1273, Rumi, Divan-e Shams, tarji' #7

          مستی و عاشقی و جوانی و یار ما
          نوروز و نوبهار و حمل می‌زند صلا
          هرگز ندیده چشم جهان این چنین بهار
          می‌روید از زمین و ز کهسار کیمیا

          mastî u âšiqî u javânî u yâr-i mâ
          nawrôz u nawbahâr u hamal mê-zanad salâ
          hargiz nadîda čašm-i jahân în čunîn bahâr
          mê-rôyad az zamîn u zi kuhsâr kîmiyâ
          (please add an English translation of this quotation)
          Enclitic-attached forms of نوروز (nowruz) (Iranian Persian)
          Basic forms of نوروز (nowruz)
      singular plural
      bare نوروز
      (nowruz)       		نوروز‌ها
      (nowruz-hấ)
      نوروزا △
      (nowruzấ)
      definitive direct object نوروز را
      (nowruz râ)
      نوروز رو △
      (nowruzo)       		نوروز‌ها را
      (nowruz-hấ râ)
      نوروزا رو △
      (nowruzấ ro)
      ezâfe نوروز
      (nowruz-e)       		نوروز‌های
      (nowruz-hấ-ye)
      نوروزای △
      (nowruzấ-ye)
      marked indefinite
      or relative definite       		نوروزی
      (nowruz-i)       		نوروز‌هایی
      (nowruzấn-i, nowruz-hấ-i)
      نوروزایی △
      (nowruzấi)
      △ Colloquial.
          Possessive forms of نوروز (nowruz)
      singular plural
      1st person singular
      (“my”)       		نوروزم
      (nowruzam)       		نوروز‌هایم
      (nowruz-hấyam)
      نوروز‌هام، نوروزام △
      (nowruzấm)
      2nd person singular
      (“your”)       		نوروزت
      (nowruzat)
      [Term?] △
      (nowruzet)       		نوروز‌هایت
      (nowruz-hấyat)
      نوروز‌هات، نوروزات △
      (nowruzất)
      3rd person singular
      (“his, her, its”)       		نوروزش
      (nowruzaš)
      [Term?] △
      (nowruzeš)       		نوروز‌هایش
      (nowruz-hấyaš)
      نوروز‌هاش، نوروزاش △
      (nowruzấš)
      1st plural
      (“our”)       		نوروزمان
      (nowruzemân)
      نوروزمون △
      (nowruzemun)       		نوروز‌هایمان
      (nowruz-hấyemân)
      نوروز‌هامون، نوروزامون △
      (nowruzấmun)
      2nd plural
      (“your”)       		نوروزتان
      (nowruzetân)
      نوروزتون △
      (nowruzetun)       		نوروز‌هایتان
      (nowruz-hấyetân)
      نوروز‌هاتون، نوروزاتون △
      (nowruzấtun)
      3rd plural
      (“their”)       		نوروزشان
      (nowruzešân)
      نوروزشون △
      (nowruzešun)       		نوروز‌هایشان
      (nowruz-hấyešân)
      نوروز‌هاشون، نوروزاشون △
      (nowruzấšun)
      △ Colloquial.