ایتربیم


مشارکت‌کنندگان پروژهٔ ویکی‌مدیا

Article Images

ایتربیم

ایتربیم (Ytterbium) عنصر شیمیایی با نشانهٔ شیمیایی Yb، عدد اتمی ۷۰، جرم اتمی نسبی ۱۷۳/۰۴، چگالی نسبی ۷/۰۱، نقطه ذوب ۸۲۴ درجه سانتیگراد ، نقطهٔ جوش ۱۴۲۷ درجه سانتیگراد، فلزی واسطه از گروه لانتانیدها (زیر گروه ایتریم)، ۷ ایزوتوپ طبیعی دارد. فلزی درخشان نقره ای فام به‌طور کامل چکش خوار، با اسیدهای رقیق و آمونیاک به خوبی، با آب به کندی واکنش می‌دهد. نام آن از شهر ایتریا (Yttria) نام شهر کوچکی در سوئد گرفته شده‌است. به شکل آلفا و بتا وجود دارد، شکل بتای آن در فشار بالاتر از ۱۶۰۰۰ جو، نیم رساناست.

ایتربیم، 70Yb
ایتربیم
تلفظ ​(i-TUR-bee-əm)
ظاهرنقرهy white
جرم اتمی استاندارد (Ar، استاندارد)۱۷۳٫۰۴۵(۱۰)[۱]
ایتربیم در جدول تناوبی

Element 1: هیدروژن (H), Other non-metal

Element 2: هلیوم (He), Noble gas

Element 3: لیتیم (Li), Alkali metal

Element 4: برلیم (Be), Alkaline earth metal

Element 5: بور (B), Metalloid

Element 6: کربن (C), Other non-metal

Element 7: نیتروژن (N), Halogen

Element 8: اکسیژن (O), Halogen

Element 9: فلوئور (F), Halogen

Element 10: نئون (Ne), Noble gas

Element 11: سدیم (Na), Alkali metal

Element 12: منیزیم (Mg), Alkaline earth metal

Element 13: آلومینیم (Al), Other metal

Element 14: سیلسیم (Si), Metalloid

Element 15: فسفر (P), Other non-metal

Element 16: گوگرد (S), Other non-metal

Element 17: کلر (Cl), Halogen

Element 18: آرگون (Ar), Noble gas

Element 19: پتاسیم (K), Alkali metal

Element 20: کلسیم (Ca), Alkaline earth metal

Element 21: اسکاندیم (Sc), Transition metal

Element 22: تیتانیم (Ti), Transition metal

Element 23: وانادیم (V), Transition metal

Element 24: کروم (Cr), Transition metal

Element 25: منگنز (Mn), Transition metal

Element 26: آهن (Fe), Transition metal

Element 27: کبالت (Co), Transition metal

Element 28: نیکل (Ni), Transition metal

Element 29: مس (Cu), Transition metal

Element 30: روی (Zn), Other metal

Element 31: گالیم (Ga), Other metal

Element 32: ژرمانیم (Ge), Metalloid

Element 33: آرسنیک (As), Metalloid

Element 34: سلنیم (Se), Other non-metal

Element 35: برم (Br), Halogen

Element 36: کریپتون (Kr), Noble gas

Element 37: روبیدیم (Rb), Alkali metal

Element 38: استرانسیم (Sr), Alkaline earth metal

Element 39: ایتریم (Y), Transition metal

Element 40: زیرکونیم (Zr), Transition metal

Element 41: نیوبیم (Nb), Transition metal

Element 42: مولیبدن (Mo), Transition metal

Element 43: تکنسیم (Tc), Transition metal

Element 44: روتنیم (Ru), Transition metal

Element 45: رودیم (Rh), Transition metal

Element 46: پالادیم (Pd), Transition metal

Element 47: نقره (Ag), Transition metal

Element 48: کادمیم (Cd), Other metal

Element 49: ایندیم (In), Other metal

Element 50: قلع (Sn), Other metal

Element 51: آنتیموان (Sb), Metalloid

Element 52: تلوریم (Te), Metalloid

Element 53: ید (I), Halogen

Element 54: زنون (Xe), Noble gas

Element 55: سزیم (Cs), Alkali metal

Element 56: باریم (Ba), Alkaline earth metal

Element 57: لانتان (La), Lanthanoid

Element 58: سریم (Ce), Lanthanoid

Element 59: پرازئودیمیم (Pr), Lanthanoid

Element 60: نئودیمیم (Nd), Lanthanoid

Element 61: پرومتیم (Pm), Lanthanoid

Element 62: ساماریم (Sm), Lanthanoid

Element 63: اروپیم (Eu), Lanthanoid

Element 64: گادولینیم (Gd), Lanthanoid

Element 65: تربیم (Tb), Lanthanoid

Element 66: دیسپروزیم (Dy), Lanthanoid

Element 67: هولمیم (Ho), Lanthanoid

Element 68: اربیم (Er), Lanthanoid

Element 69: تولیم (Tm), Lanthanoid

Element 70: ایتربیم (Yb), Lanthanoid

Element 71: لوتتیم (Lu), Lanthanoid

Element 72: هافنیم (Hf), Transition metal

Element 73: تانتال (Ta), Transition metal

Element 74: تنگستن (W), Transition metal

Element 75: رنیم (Re), Transition metal

Element 76: اوسمیم (Os), Transition metal

Element 77: ایریدیم (Ir), Transition metal

Element 78: پلاتین (Pt), Transition metal

Element 79: طلا (Au), Transition metal

Element 80: جیوه (Hg), Other metal

Element 81: تالیم (Tl), Other metal

Element 82: سرب (Pb), Other metal

Element 83: بیسموت (Bi), Other metal

Element 84: پولونیم (Po), Other metal

Element 85: آستاتین (At), Metalloid

Element 86: رادون (Rn), Noble gas

Element 87: فرانسیم (Fr), Alkali metal

Element 88: رادیم (Ra), Alkaline earth metal

Element 89: آکتینیم (Ac), Actinoid

Element 90: توریم (Th), Actinoid

Element 91: پروتاکتینیم (Pa), Actinoid

Element 92: اورانیم (U), Actinoid

Element 93: نپتونیم (Np), Actinoid

Element 94: پلوتونیم (Pu), Actinoid

Element 95: امریسیم (Am), Actinoid

Element 96: کوریم (Cm), Actinoid

Element 97: برکلیم (Bk), Actinoid

Element 98: کالیفرنیم (Cf), Actinoid

Element 99: اینشتینیم (Es), Actinoid

Element 100: فرمیم (Fm), Actinoid

Element 101: مندلیفیم (Md), Actinoid

Element 102: نوبلیم (No), Actinoid

Element 103: لارنسیم (Lr), Actinoid

Element 104: رادرفوردیم (Rf), Transition metal

Element 105: دوبنیم (Db), Transition metal

Element 106: سیبورگیم (Sg), Transition metal

Element 107: بوهریم (Bh), Transition metal

Element 108: هاسیم (Hs), Transition metal

Element 109: مایتنریم (Mt)

Element 110: دارمشتادیم (Ds)

Element 111: رونتگنیم (Rg)

Element 112: کوپرنیسیم (Cn), Other metal

Element 113: نیهونیم (Nh)

Element 114: فلروویم (Fl)

Element 115: مسکوویم (Mc)

Element 116: لیورموریم (Lv)

Element 117: تنسین (Ts)

Element 118: اوگانسون (Og)

 -
↑
Yb
↓
No
تولیم ← ایتربیم → لوتتیم
عدد اتمی (Z)70
گروهگروه n/a
دورهدوره 6
بلوکبلوک-f
دسته Lanthanide
آرایش الکترونی[Xe] 4f14 6s2
2, 8, 18, 32, 8, 2
ویژگی‌های فیزیکی
فاز در STPجامد
نقطه ذوب1097 K ​(824 °C, ​1515 °F)
نقطه جوش1469 K ​(1196 °C, ​2185 °F)
چگالی (near r.t.)6.90 g/cm3
در حالت مایع (at m.p.)6.21 g/cm3
حرارت همجوشی7.66 kJ/mol
آنتالپی تبخیر 159 kJ/mol
ظرفیت حرارتی مولی26.74 J/(mol·K)
فشار بخار
فشار (Pa) ۱ ۱۰ ۱۰۰ ۱ K ۱۰ K ۱۰۰ K
در دمای (K) 736 813 910 1047 (1266) (1465)
ویژگی‌های اتمی
عدد اکسایش+1, +2, +3 (a basic اکسید)
الکترونگاتیویمقیاس پائولینگ: ? 1.1
انرژی یونش
  • 1st: 603.4 kJ/mol
  • 2nd: 1174.8 kJ/mol
  • 3rd: 2417 kJ/mol
شعاع اتمیempirical: 176 pm
شعاع کووالانسی pm 187±8
Color lines in a spectral range
خط طیف نوری ایتربیم
دیگر ویژگی ها
ساختار بلوری ​(fcc)

Face-centered cubic crystal structure for ایتربیم

سرعت صوت thin rod1590 m/s (at 20 °C)
انبساط حرارتی(دمای اتاق) (β, poly) 26.3 µm/(m·K)
رسانندگی گرمایی38.5 W/(m·K)
رسانش الکتریکی(دمای اتاق) (β, poly) 0.250 µ Ω·m
رسانش مغناطیسیپارامغناطیس[۲]
مدول یانگ(β form) 23.9 GPa
مدول برشی(β form) 9.9 GPa
مدول حجمی(β form) 30.5 GPa
نسبت پواسون(β form) 0.207
سختی ویکرز206 MPa
سختی برینل343 MPa
شماره ثبت سی‌ای‌اس7440-64-4
ایزوتوپ‌های ایتربیم
ایزوتوپ فراوانی نیمه‌عمر (t۱/۲) حالت فروپاشی محصول
166Yb syn 56.7 h ε 0.304 166Tm
168Yb 0.13% 168Yb ایزوتوپ پایدار است که 98 نوترون دارد
169Yb syn 32.026 d ε 0.909 169Tm
170Yb 3.04% 170Yb ایزوتوپ پایدار است که 100 نوترون دارد
171Yb 14.28% 171Yb ایزوتوپ پایدار است که 101 نوترون دارد
172Yb 21.83% 172Yb ایزوتوپ پایدار است که 102 نوترون دارد
173Yb 16.13% 173Yb ایزوتوپ پایدار است که 103 نوترون دارد
174Yb 31.83% 174Yb ایزوتوپ پایدار است که 104 نوترون دارد
175Yb syn 4.185 d β− 0.470 175Lu
176Yb 12.76% 176Yb ایزوتوپ پایدار است که 106 نوترون دارد
177Yb syn 1.911 h β− 1.399 177Lu
| منابع

درپژوهش‌های شیمیایی، لیزر، در دستگاه تولید پرتوهای ایکس و …

خواص فیزیکی عنصر ایتربیم

ویرایش

  • عدد اتمی: ۷۰
  • جرم اتمی: ۱۷۳٫۰۴
  • نقطه ذوب: C° ۸۱۹
  • نقطه جوش: C° ۱۱۹۶
  • شعاع اتمی: pm ۱۹۴
  • ظرفیت: ۳و۲
  • رنگ: سفید نقره ای
  • حالت استاندارد: جامد
  • ملاردی، محمدرضا؛ آقاپور مقدم، سید رضا. فرهنگ جامع شیمی. مؤسسه فرهنگی مدرسه برهان. ص. ۳۴۱.

معنای ایتربیم را در ویکی‌واژه، واژه‌نامهٔ آزاد، ببینید.