کلیسای میناس مقدس

کلیسای میناس مقدس (به ارمنی: Սուրբ Մինաս եկեղեցի) مربوط به دوره قاجار است و در تهران، ده ونک واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۱ دی ۱۳۸۰ با شماره ثبت ۴۶۸۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

کلیسای میناس مقدس
کلیسای میناس مقدس
دین
وابستگی	کلیسای حواری ارمنی
استان	استان تهران
وضعیت سازمانی یا کلیسایی	فعال
رهبری	خلیفه‌گری ارامنه تهران
سال تقدیس	۱۸۷۵
مکان
مکان	ده ونک، تهران
شهرداری	شهرستان تهران
موقعیت در ایران
مختصات	۳۵°۴۶′۶٫۰۳۱۲۰۰۰۹۹۹۸۹۱″ شمالی ۵۱°۲۳′۱۷٫۰۱۹۶۰۰۱۰۰۰۰۲″ شرقی / ۳۵٫۷۶۸۳۴۲۰۰۰۰۲۷۷۷۲۰۸۷°شمالی ۵۱٫۳۸۸۰۶۱۰۰۰۰۲۷۷۷۵۵۵°شرقی
معماری
گونه	کلیسا
سبک	معماری ارمنی
آغاز ساخت	دوره قاجار
گنبد(ها)	۱
اطلاعات اثر
کاربری	مذهبی
دورهٔ ساخت اثر	دوره قاجار
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۴۶۸۰
تاریخ ثبت ملی	۱۱ دی ۱۳۸۰

حسن مستوفی‌الممالک تعدادی از ارمنیان استان چهارمحال و بختیاری را به تهران آورد و در ده ونک اسکان داد. او در سال ۱۲۳۵ خورشیدی (۱۸۵۶ میلادی)، این کلیسا را برای ارمنیان ده ونک به هزینه خود ساخت. مستوفی‌الممالک صلیبی از برنز به کلیسا اهدا کرده‌است. بر روی صلیب این عبارت حک شده‌است:

«مستوفی الممالک ونک فی شهر ذیقعده الحرام ۱۲۷۸.»

کلیسا دارای پلان مستطیلی شکل با سمت شرق به غرب است به طول ۱۷ متر و عرض ۹/۵ متر. مصالح بکار رفته در آن آجر و خشت است. دیوارهای داخلی آن با گچ پوشانده شده‌است. سقف کلیسا توسط شش ستون که قبلاً از جنس چوب بوده‌است محافظت می‌شود. سطح بنای کلیسا از سطح حیاط دو پله پائین‌تر قرار داشته و دارای نورگیرهایی در سه سمت بنا است و سه ورودی در سمت غربی و جنوبی است که در بالای ورودی جنوبی ناقوس خانه کوچک کلیسا قرار دارد. قبرستان اهالی روستا در تپه‌های مشرف به کلیسا بوده‌است که در حال حاضر در محل آن ورزشگاه آرارات بنا شده‌است.

• فهرست کلیساهای ایران
• خلیفه‌گری ارامنه تهران
• فهرست آثار ملی ایران
• سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

• «کلیساهای تاریخی ایران». درگاه کویر، معماری و بناها.
• هوویان، آندرانیک (۱۳۸۰). «کلیساهای ارمنیان در ایران». ارمنیان ایران. تهران: مرکز بین‌المللی گفتگوی فرنگ‌ها با همکاری انتشارات هرمس. ص. ۱۵۴–۱۴۹. شابک ۹۶۴-۳۶۳-۰۰۷-۲.
• «کلیسای میناس مقدس تهران».
• «دیدار فرماندار شمیرانات از کلیسای میناس مقدس». شورای خلیفه‌گری ارامنه تهران.