ედერი
Contributors to Wikimedia projects
Article Images
ედერ ალეიშო დე ასისი (პორტ. Eder Aleixo de Assis; დ. 25 მაისი, 1957, ვესპაზიანუ, მინას-ჟერაისი, ბრაზილია) — ბრაზილიელი ფეხბურთელი. თამაშობდა ნახევარმცველის და თავდამსხმელის პოზიციაზე. ფეხბურთის გულშემატკივრებში უფრო ცნობილია როგორც ედერი. 1982 წლის ესპანეთის მსოფლიო ჩემპიონატის მონაწილე ბრაზილიის ეროვნული ნაკრების შემადგენლობაში.[2]
_Brazil_NFT_(1979%E2%80%931986)_Forward._Image001.jpg) | |||
| პირადი მონაცემები | |||
|---|---|---|---|
| სრული სახელი | ედერ ალეიშო დე ასისი | ||
| დაბადების თარიღი | 25 მაისი, 1957 (67 წლის) | ||
| დაბადების ადგილი |
ვესპაზიანუ, მინას-ჟერაისი, ბრაზილია | ||
| სიმაღლე | 176 სმ | ||
| სათამაშო პოზიცია |
მარცხენა გარემარბი, თავდამსხმელი | ||
| პროფესიონალური კარიერა* | |||
| წლები | გუნდი | მატჩი | (გოლი) |
| 1975–1976 | ამერიკა მინეირო | 26 | (6) |
| 1977–1979 | გრემიო [1] | 47 | (14) |
| 1980–1985 | ატლეტიკო მინეირო | 79 | (27) |
| 1985 | ინტერნასიონალი | ||
| 1986 | პალმეირასი | 8 | (1) |
| 1987 | სანტოსი | ||
| 1987 | სპორტ რესიფი | ||
| 1988 | ბოტაფოგო | 6 | (1) |
| 1988 | ატლეტიკო პარანაენსე | ||
| 1988 | სერო პორტენიო | ||
| 1988–1989 | მალათიასპორი | ||
| 1989 | ფენერბაჰჩე | 1 | (0) |
| 1989–1990 | ატლეტიკო მინეირო | 19 | (2) |
| 1991 | ატლეტიკო პარანაენსე | 9 | (3) |
| 1992 | უნიონ სან-ჟუანი | ||
| 1993 | კრუზეირო | ||
| 1994–1995 | ატლეტიკო მინეირო | 21 | (2) |
| 1995–1996 | უნიონ სან-ჟუანი | 10 | (0) |
| 1996 | კონკისტა | ||
| 1996 | გამა | ||
| 1997 | მონტე კლაროსი | 2 | (0) |
| სულ | 926 | (549) | |
| ეროვნული ნაკრები | |||
| 1979–1986 | ბრაზილია | 52 | (8) |
|
* პროფესიონალურ კლუბებში გამოსვლა და გოლები მხოლოდ ეროვნული ლიგებისთვის იანგარიშება | |||
1979–1986 წლებში ბრაზილიის ეროვნული ნაკრების ღირსებას იცავს,[3] რომლის შემადგენლობაში 52 შეხვედრას ატარებს და 8 ბურთი გააქვს.
ედერმა 1982 წლის ესპანეთის მსოფლიო ჩემპიონატის 5 შეხვედრაში მიიღო მონაწილეობა და 2 ბურთი გაიტანა.[4]
| ჩემპ. | მასპინძელი | № | პოზიცია | შ | ბ | მ | ფ | წ | შედეგი |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1982 |  ესპანეთი |
 11 |
ნახევარმცველი | 5 | 2 | 4 | 0 | 1 | მეორე რაუნდი |
იგი ერთ-ერთი გამორჩეული ფიგურა იყო ბრაზილიელთა იმ ნაკრებში, რომელიც დღემდე არტისტული ფეხბურთის ეტალონად რჩება და რომლის გამოსვლამ 1982 წლის ესპანეთის მუნდიალზე იმდენად შთამბეჭდავი კვალი დატოვა ფეხბურთის ისტორიაში, რომ მათი თამაშის შეფასებისას საფეხბურთო ჟურნალისტიკამ სრულად აითვისა არა მხოლოდ სპორტული, არამედ ლიტერატურული ტერმინოლოგიის სრული არსენალი — ეპითეტებიდან და მეტაფორებიდან — ალეგორიამდე თუ ჰიპერბოლამდე.
ტელე სანტანას ამ ნაკრებს დღემდე ყველაზე ელეგანტურ გუნდს უწოდებენ, რომლის თამაშმა ესპანეთის მსოფლიო ჩემპიონატი ნამდვილ ფიესტად აქცია. სწორედ ამ დროს მოდის ედერთან მისი, როგორც მსოფლიოში ერთ-ერთი საუკეთესო შემტევი ნახევარმცველის საყოველთაო აღიარება.
ზიკოს, სოკრატესის, ფალკაოს, დირსეუს და მათი თანაგუნდელების შესრულებით წარმოდგენილი საფეხბურთო სპექტაკლების ერთ-ერთმა მთავარმა მოქმედმა გმირმა, ჩემპიონატის პირველი ჯგუფური ეტაპის გახსნით მატჩში, თამაშის დამთავრებამდე ორიოდე წუთით ადრე, შორეული და უძლიერესი დარტყმით თავისი პირველი გოლი საბჭოთა კავშირის ნაკრებს გაუტანა,[5] როდესაც ბრაზილიელთა მორიგი შეტევის დამამთავრებელ ფაზაში, მეტოქის საჯარიმო ხაზიდან ათიოდე მეტრში მიღებული ბურთი ჯერ ეფექტურად აიგდო, ხოლო შემდეგ მის შესახვედრად წამოსულ მეტოქის ორ მცველს შორის, ისე, რომ ბურთი ძირს არ დაშვებულა — ზუსტი და მოჭრილი დარტყმით შანსი არ დაუტოვა დასაევს, რომელმაც მხოლოდ თვალი გააყოლა თუ როგორ მოხაზა ბურთმა ტრაექტორია და მისგან მარცხენა „ცხრიანში“ გაეხვა. აღსანიშნავია, რომ საბჭოთა ნაკრები ანდრეი ბალის გატანილი გოლით 76-ე წუთამდე იგებდა შეხვედრას. თუმცა ჯერ სოკრატესის გამათანაბრებელი გოლის და შემდეგ ჟანრის კლასიკად ქცეული ედერის „ხმელი ფოთლის“ წყალობით „სელესაომ“ პირველი გამარჯვება მოიპოვა ჩემპიონატზე — 2–1. The Guardian-ის სპორტული მიმომხილველის სტივენ ფაის (ინგლ. Steven Pye) შეფასებით ედერის ეს გოლი საუკეთესო იყო იმ 15 გოლს შორის, რომლებიც ბრაზილიელებმა გაიტანეს ამ ჩემპიონატზე.[6]
არანაკლებ სანახაობრივი გამოდგა ედერის მეორე გოლი შოტლანდიელთა წინააღმდეგ გამართულ მომდევნო შეხვედრაში. აღნიშნული მატჩი ბრაზილიელებმა — ზიკოს, ოსკარის, მისი და ფალკაოს გოლებით — 4–1 მოიგეს. ედერის მიერ გატანილი ორივე ბურთი ჩემპიონატის საუკეთესო გოლების სიაში შევიდა.[7]
დასამახსოვრებელი იყო აგრეთვე, არგენტინელებთან გამართულ მეორე ჯგუფური ეტაპის მატჩში მის მიერ შესრულებული უძლიერესი საჯარიმო დარტყმა, როდესაც ბურთი კარის ზედა ძელმა მოიგერია, თუმცა სერჟინიომ და ზიკომ ერთდროულად მიუსწრეს ასხლეტილ ბურთს და ამ უკანასკნელმა არა მხოლოდ ფილოლს, სერჟინიოსაც დაასწრო და მეკარის მიერ თითქმის დაჭერილი ბურთი ფაქტობრივად ხელიდან აართვა — ისე სწრაფად მოახერხა ბურთის კარში შეგდება.
- რეკონკისტა: 1977
- გაუშუს ჩემპიონატი: 1979
- მინეიროს ჩემპიონატი: 1978, 1979
- მინეიროს ჩემპიონატი (6): 1980, 1981, 1982, 1983, 1985, 1995
- ბრაზილიის თასი: 1993
- კოპა ამერიკა ვიცე-ჩემპიონი: 1983
- სამხრეთ ამერიკის წლის საუკეთესო ფეხბურთელის ბრინჯაოს ბურთი: 1983 [8]
- ბრაზილიის წლის საუკეთესო ფეხბურთელის ვერცხლის ბურთი: 1983 [9]
- გოდუაძე, ლაშა (2010). მსოფლიო თასის ისტორია (1930–2010). თბილისი: გაზეთი „მსოფლიო სპორტი“.
- ფანჯიკიძე, გურამ (1982). ფორცა, იტალია!. თბილისი: გამ-ბა საბჭ. საქართველო.
- Glanville, Brian (2018). The Story of the World Cup. London: Faber. ISBN 9780571325566
- Holt, Nick (2014). The Mammoth Book of the World Cup. London: Running Press Adult. ISBN 0762452242
- Paul, Ian., Brazilian brilliance keep shining through // "The Glasgow Herald", 15 ივნისი, 1982, № 120, გვ. 30.
- ედერის სანაკრებო სტატისტიკა — Association of Football Statisticians
- ედერის საკლუბო და სანაკრებო სტატისტიკა — National-Football-Teams.com
- ბრაზილიის შემადგენლობა · 1979 · 1980 · 1981 · 1982 · 1983 · 1985 · 1986
- ბრაზილიის შემადგენლობა · 1982 — Torcida.com.ru