ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪುರ

ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪುರವು ಭಾರತದ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಬೆಂಗಳೂರು ಗ್ರಾಮಾಂತರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಂದು ನಗರ ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಹಲವಾರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಂಪನಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕೈಗಾರಿಕಾ ನಗರವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ೪೦ ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.^[೩]

ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪುರ
ನಗರ
Coat of arms
ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪುರ ಕರ್ನಾಟಕ, ಭಾರತದಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಥಳ
Coordinates: 13°17′31″N 77°32′35″E / 13.292°N 77.543°E
ರಾಷ್ಟ್ರ	ಭಾರತ
ರಾಜ್ಯ	ಕರ್ನಾಟಕ
ಜಿಲ್ಲೆ	ಬೆಂಗಳೂರು ಗ್ರಾಮಾಂತರ ಜಿಲ್ಲೆ
Government
• Body	ನಗರಸಭೆ
Area
• ನಗರ	೧೪ km೨ (೫ sq mi)
• Rural	೭೭೬ km೨ (೩೦೦ sq mi)
Elevation	೮೮೦ m (೨,೮೯೦ ft)
Population  (೨೦೧೧)
• ನಗರ	೯೩೧೦೫ [೧]
• Rural	೨,೧೪,೯೫೨
ಭಾಷೆಗಳು
• ಅಧಿಕೃತ	ಕನ್ನಡ
Time zone	UTC+೫:೩೦ (ಐಎಸ್‍ಟಿ)
ಪಿನ್	೫೬೧ ೨೦೩[೨]
ದೂರವಾಣಿ ಕೋಡ್	೦೮೦
Vehicle registration	ಕೆಎ-೪೩
Website	http://www.doddaballapurcity.mrc.gov.in

ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪುರ ಬೆಂಗಳೂರು ಗ್ರಾಮಾಂತರದ ತಾಲ್ಲೂಕು ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದ್ದು ಬೆಂಗಳೂರು ಕಂದಾಯ ವಿಭಾಗ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಬರುವ ಹಳೆಯ ಕಂದಾಯ ಉಪವಿಭಾಗವಾಗಿದೆ. ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪುರದಿ೦ದ ಸುಮಾರು ೧೨ ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಕ್ಷೇತ್ರ ಘಾಟಿ ಸುಬ್ರಮಣ್ಯ ಎಂಬ ಪುರಾತನ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ.^[೪] ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪುರದಿ೦ದ ಸುಮಾರು ೧೫ ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿ ನಂದಿ ಬೆಟ್ಟ ಇದೆ.^[೫]

ಕ್ರಿ.ಶ. ೧೫೯೮ ರ ಸ್ಥಳೀಯ ಆದಿನಾರಾಯಣ ದೇವಾಲಯದ ದಾಖಲೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಬಲ್ಲಾಳಪುರ ತಾಂಡಾ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಬಲ್ಲಾಳ ಎಂಬ ಹೊಯ್ಸಳ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿರಬಹುದು ಮತ್ತು ನಂತರ ಬಳ್ಳಾಪುರ ಎಂದು ಭ್ರಷ್ಟಗೊಂಡಿರಬಹುದು. ಒಂದು ಹಸು ಹುತ್ತದ ಮೇಲೆ ಒಂದು ಬಳ್ಳ ಹಾಲನ್ನು ಸುರಿಯುತ್ತಿದ್ದ ಸಂದರ್ಭದಿಂದ ಈ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಈ ಹೆಸರು ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಈ ಶಕುನವು ಪಟ್ಟಣದ ಅಡಿಪಾಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಬಳ್ಳ ಎಂಬ ಪದದಿಂದ ಬಳ್ಳಾಪುರ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂದಿದೆ.

ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪುರವು ಬೆಂಗಳೂರು-ಹಿಂದೂಪುರ ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿಯಲ್ಲಿ (ಎಸ್ಎಚ್ -೯) ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು ೪೦ ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಪಟ್ಟಣವು ರೇಷ್ಮೆ ಸೀರೆಗಳನ್ನು ನೇಯಲು ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಬಹುಪಾಲು ಜನರು ಇನ್ನೂ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಮುಖ್ಯ ಆದಾಯದ ಮೂಲವಾಗಿ ಅವಲಂಬಿಸಿದ್ದಾರೆ.^[೬] ಪಟ್ಟಣ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಜನರು ನೇಯ್ಗೆ ಸಂಬಂಧಿತ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು (ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಮಗ್ಗಗಳು) ಅವಲಂಬಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸಾವಿರಾರು ಪಟ್ಟಣ ಕಾರ್ಯ ಗುಂಪುಗಳು ಕೆಲಸಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರತಿದಿನ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಪಟ್ಟಣವು ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಅನೇಕ ಮಾರವಾಡಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮತ್ತು ಆಭರಣ ಅಂಗಡಿಗಳು, ಪ್ಯಾದೆಯುಳ್ಳ ದಲ್ಲಾಳಿ ಅಂಗಡಿಗಳು, ವಿದ್ಯುತ್ ಮತ್ತು ಜವಳಿ ಉಡುಪು ಮಳಿಗೆಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಿಂದ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ರೇಷ್ಮೆ ಸೀರೆಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಬಾಶೆಟ್ಟಿಹಳ್ಳಿ ಹಲವಾರು ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಹತ್ತಿರದ ಪಟ್ಟಣವಾಗಿದೆ.^[೭] ಇದು ಅನೇಕ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗಾರ್ಮೆಂಟ್ಸ್ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಗೌರಿಬಿದನೂರಿನ ಜನರು ಸೇರಿದಂತೆ ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪುರ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಸಾವಿರಾರು ಜನರು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿದಿನ ಪ್ರಯಾಣಿಸುತ್ತಾರೆ.

ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪುರ ತಾಲ್ಲೂಕು ಐದು ಪ್ರಮುಖ ಹೋಬಳಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

• ದೊಡ್ಡಬೆಳವಂಗಲ ಹೋಬಳಿ
• ತೂಬಗೆರೆ ಹೋಬಳಿ
• ಸಾಸಲು ಹೋಬಳಿ
• ಮಧುರೆ ಹೋಬಳಿ
• ಕಸಬಾ ಹೋಬಳಿ

ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪುರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೨೮೯ ಗ್ರಾಮಗಳಿವೆ.^[೮] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಮುಖ್ಯ ಚಟುವಟಿಕೆ ವಿದ್ಯುತ್ ಮಗ್ಗ ಮತ್ತು ಕೈಮಗ್ಗಗಳಿಂದ ರೇಷ್ಮೆ ಬಟ್ಟೆಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಾಗಿದ್ದು, ವೀಣಾ ಮತ್ತು ತಂಬೂರಿ, ಪಾಟರಿ ಕೃತಿಗಳು, ಅಗರ್ಬತ್ತಿ ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವುದಾಗಿದೆ.

• ಗೀತಂ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ
• ರೈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ

• ಸರ್ಕಾರಿ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜು, ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪುರ
• ಸರ್ಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜು, ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪುರ
• ದೇವರಾಜ್ ಅರಸ್ ವ್ಯವಹಾರ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ, ಕೊಡಿಗೆಹಳ್ಳಿ
• ಜಾಲಪ್ಪ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ, ಕೊಡಿಗೆಹಳ್ಳಿ
• ಅತ್ರೇಯ ಆಯುರ್ವೇದ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ, ಕೊಡಿಗೆಹಳ್ಳಿ
• ಕೊಂಗಾಡಿಯಪ್ಪ ಪದವಿ ಕಾಲೇಜು, ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪುರ
• ಮಾಳವ ಸಂಜೆ ಪದವಿ ಕಾಲೇಜು, ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪುರ
• ಬೆಂಗಳೂರು ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಮ್ಯಾನೇಜಮೇಂಟ್, ನಾಗದೇವನಹಳ್ಳಿ
• ಲಾವಣ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ, ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪುರ

• ಅರವಿಂದ ಶಿಕ್ಷಕರ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ, ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪುರ
• ಸತೀಶಚಂದ್ರ ಶಿಕ್ಷಕರ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ, ಕೊಲಿಗೆರೆ

• ಜಾಲಪ್ಪ ಕೈಗಾರಿಕೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ, ಕೊಡಿಗೆಹಳ್ಳಿ
• ಅರವಿಂದ ಕೈಗಾರಿಕೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ, ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪುರ
• ಸರ್ಕಾರಿ ಕೈಗಾರಿಕೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ, ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪರ

ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪುರವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿ ೯ ರ ಮೂಲಕ ಗ್ರೇಟರ್ ಬೆಂಗಳೂರು ಮೆಟ್ರೋಪಾಲಿಟನ್ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಯಲಹಂಕ ಉಪನಗರದಿಂದ ಸುಮಾರು ೨೦ ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ರಸ್ತೆಯು ಸುಸಜ್ಜಿತವಾದ ೪ ಪಥದ ಹೆದ್ದಾರಿಯಾಗಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ ೬೪೮, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ ೪೮ ರ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ, ಇದು ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪುರದ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹೆದ್ದಾರಿಯು ದೊಬ್ಬಾಸ್ ಪೇಟೆಯಿಂದ ಹೊಸೂರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿ ೭೪ ಸಹ ನಗರದ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹೆದ್ದಾರಿಯು ನೆಲಮಂಗಲ ಪಟ್ಟಣವನ್ನು ಚಿಕ್ಕಬಳ್ಳಾಪುರಕ್ಕೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ.

ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ (ಸ್ಟೇಷನ್ ಕೋಡ್: ಡಿಬಿಯು) ಬೆಂಗಳೂರು - ಗುಂಟಕಲ್ ವಿದ್ಯುದ್ದೀಕೃತ ಜೋಡಿ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ೪ ಪ್ಲಾಟ್ ಫಾರ್ಮ್ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣವಾಗಿದೆ. ಯಾವುದೇ ರೈಲುಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ಮುಂಬೈ, ನವದೆಹಲಿ, ಹೈದರಾಬಾದ್, ನಾಗ್ಪುರ, ಜೈಪುರ ಮುಂತಾದ ನಗರಗಳಿಗೆ ಹೊರಡುವ ಅನೇಕ ಪ್ರಮುಖ ರೈಲುಗಳು ಇಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತವೆ. ಈ ರೈಲುಗಳು ಬೆಂಗಳೂರು, ಹಿಂದೂಪುರ, ಅನಂತಪುರ ಮತ್ತು ಧರ್ಮಾವರಂನಂತಹ ಹತ್ತಿರದ ನಗರಗಳಿಗೆ ರೈಲು ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ.^[೬] ಈ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣವನ್ನು ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯ ನೈಋತ್ಯ ರೈಲ್ವೆ ವಲಯವು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವು ಹತ್ತಿರದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವಾಗಿದೆ.