5 шыжа

5 шыжа (5 октябрь) — григориан кечышот почеш идалыкын 278-ше (кужемдыме ийлаште — 279-ше) кечыже. Идалык пытыме марте 87 кече кодеш.

•   ООН — Туныктышо-влакын тӱнямбал кечышт.
•   Россий:
  • Туныктышын кечыже
  • Силовой спортышто шуаралтше-влакын кечышт.
  • Российысе уголовный розыск пашаеҥ-влакын кечышт.

Шыжа тылзын визымше кечынже шке лӱмгечыштым Пётр, Макар, Николай, Мартин, Кузьма, Александр да Фёдор-влак палемдат.

Тугак ончо: Категорий:Шыжа тылзын 5 кечысе событий-влак

• 1782 — Денис Фонвизинын «Недоросль» комедийжым икымше гана ончыктеныт.
• 1930 — «Московские новости» луман газетын икымше номерже ош туням ужын. Тудо англичан йылме дене лектын да Российыште илыше иностранец-влаклан савыкталтын.

• 1935 — «Марийскгражданпроект» институт почылтын.
• 1995 — Марий нефтеперегонный завод почылтын.

Тугак ончо: Категорий:Шыжа тылзын 5 кечынже шочшо-влак

• 1907 — Александр Ток, марий серызе, почеламутчо, кусарыше, СССР Серызе-влак ушемын йыжъеҥже (1950), 1941–1945 ийласе Кугу Ачамланде сарын участникше.
• 1955 — Рафик Назипович Валеев, чодыра озанлык пашаеҥ, Россий Федерацийын сулло чодыразыже. Шкеже тужо Марий Тӱрек кундем гыч. Марий политехник институтым тунем лекмек шке шочмо кундемысе чодыра озанлыкыште пашам ышташ тӱналын: тыглай инженер гыч вуйлатыше марте шуын.
• 1955 — Наталия Дмитриевна Чичирова, шанче-энергетик, профессор. Сурок посёлкышто шочын. Кӱшыл шинчымашым Озаҥысе кугыжаныш университетыште налын да тыштак шке паша вержым муын. Ынде ятыр ий Наталия Дмитриевна ты тунемме тӧнежыште тырша. 200 наре шанче пашан авторжо. Химий шанче доктор. Российысе шанче академийын чолга корреспондентше.
• 1971 — Лариса Борисовна Ибраева, тӱвыра пашаеҥ. Шкеже тудо Килемар кундем Арды ял гыч. 1997-ше ий гычак уста балетмейстер ты кундемысе кумдан чапланыше «Россияночка» калык ансамбльым вуйлата. Суапле пашажлан ятыр чап танык дене палемдатын.
• 1965 — Любовь Фёдоровна Кириллова, тӱвыра пашаеҥ, Марий Эл тӱвыран сулло пашаеҥже. Тудо гын Поранча кундем Оби-Памаш ялыште шочын-кушкын. 1992-шо ийыште тудо Морко кундемысе методик пӧлкан вуйлатышыже лийын. Ты кундемысе тӱвыра пашаштат Любовь Фёдоровнан надырже изи огыл.

Тугак ончо: Категорий:Шыжа тылзын 5 кечынже колышо-влак

• 1993 — Сергей Николаев, марий серызе, драматург, СССР Серызе-влак ушемын йыжъеҥже (1939), Марий АССР-ысе сымыктышын сулло пашаеҥже (1946), Марий АССР-ын Калык серызыже (1958), Марий АССР-ысе Кугыжаныш премийын лауреатше (1980).
• 2011 — Стив Джобс (шоч. 1955), «Apple» корпорацийлан негызым пыштыше да тудын ондаксе тӱҥ директоржо.

Ион да Фокан кечыже. Тиде кечын ожно колым кочкаш ок лий улмаш. Фока деч калык суртым тул деч да вудйымак кайыме деч аралаш йодын кумалын. Ты кечын лышташ чот велеш, но куэште лышташ эше лын кодын гын, теле вара толеш, манын шоненыт.