നൈട്രസ് ഓക്സൈഡ്

നൈട്രജന്റെ ഒരു ഓക്സൈഡാണ് നൈട്രസ് ഓക്സൈഡ്(N
₂O). ലാഫിംഗ് ഗാസ് (ചിരിപ്പിക്കുന്ന വാതകം)^[1] എന്നും ഇത് അറിയപ്പെടുന്നു. ശസ്ത്രക്രിയയ്ക്കും ദന്തവൈദ്യത്തിലും അനസ്തീസിയ നൽകാൻ ഉപയോഗിക്കുന്നു.

നൈട്രസ് ഓക്സൈഡ്

Names
IUPAC name Dinitrogen monoxide
Other names Laughing gas, sweet air
Identifiers
CAS Number	10024-97-2
3D model (JSmol)	Interactive image
ChEBI	CHEBI:17045
ChEMBL	ChEMBL1234579
ChemSpider	923
ECHA InfoCard	100.030.017
KEGG	D00102
PubChem CID	948
RTECS number	QX1350000
UNII	K50XQU1029
UN number	1070 (compressed) 2201 (liquid)
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID8021066
InChI
SMILES
Properties
തന്മാത്രാ വാക്യം
Molar mass	0 g mol−1
Appearance	colorless gas
സാന്ദ്രത	1.977 g/L (gas)
ദ്രവണാങ്കം
ക്വഥനാങ്കം
Solubility in water	0.15 g/100 ml (15 °C)
Solubility	soluble in alcohol, ether, sulfuric acid
log P	0.35
ബാഷ്പമർദ്ദം	5150 kPa (20 °C)
Refractive index (nD)	1.330
Structure
Molecular shape	linear, C∞v
Dipole moment	0.166 D
Thermochemistry
Std enthalpy of formation ΔfHo298	+82.05 kJ/mol
Standard molar entropy So298	219.96 J K−1 mol−1
Pharmacology
Routes of administration	Inhalation
Metabolism	0.004%
Elimination half-life	5 minutes
Excretion	Respiratory
Pregnancy category	C(US)
Hazards
Flash point	{{{value}}}
Related compounds
Related nitrogen oxides	Nitric oxide Dinitrogen trioxide Nitrogen dioxide Dinitrogen tetroxide Dinitrogen pentoxide
Related compounds	Ammonium nitrate Azide
Except where otherwise noted, data are given for materials in their standard state (at 25 °C [77 °F], 100 kPa). | colspan=2 |   verify (what is: /?) Infobox references

ഇംഗ്ലീഷ് ശാസ്ത്രജ്ഞനുമായിരുന്ന ജോസഫ് പ്രീസ്റ്റ്ലി 1772-ൽ നൈട്രസ് ഓക്സൈഡ് നിർമ്മിക്കുകയും അതിനെ ഫ്ളോജിസ്റ്റിക്കേറ്റഡ് നൈട്രസ് എയർ എന്ന് വിളിക്കുകയും ചെയ്തു.^[2] പ്രീസ്റ്റ്ലി തന്റെ കണ്ടുപിടിത്തത്തെക്കുറിച്ചും നൈട്രിക് ആസിഡിനാൽ നനച്ച ഇരുമ്പ് ചൂടാക്കി നൈട്രസ് ഓക്സൈഡ് നിർമ്മിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ചും എക്സ്പിരിമെന്റ്സ് ആന്റ് ഒബ്സെർവേഷൻസ് ഒഫ് ഡിഫറന്റ് കൈന്റ്സ് ഒഫ് എയർ (1775) എന്ന പുസ്തകത്തിൽ വിവരിക്കുകയുണ്ടായി.^[3]

ഫുഡ് എയറോസോളുകളിൽ ഈ വാതകം ഒരു പ്രൊപ്പല്ലന്റായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.ഓട്ടോമൊബൈൽ റേസിംഗിൽ, ഒരു എഞ്ചിന്റെ വായു ഉപഭോഗത്തിലേക്ക് നൈട്രസ് ഓക്സൈഡ് കുത്തിവയ്ക്കുന്നു;അധിക ഓക്സിജൻ ഒരു സ്ട്രോക്കിന് കൂടുതൽ ഇന്ധനം കത്തിക്കാൻ എഞ്ചിനെ അനുവദിക്കുന്നു.നൈട്രിക് ആസിഡിലെ സിങ്കിന്റെ പ്രവർത്തനത്തിലൂടെയും സോഡിയം നൈട്രൈറ്റിലെ (NaNO2) ഹൈഡ്രോക്സൈലാമൈൻ ഹൈഡ്രോക്ലോറൈഡിന്റെ (NH2OH · HCl) പ്രവർത്തനത്തിലൂടെയും ഇത് തയ്യാറാക്കപ്പെടുന്നു.