Teknologi: Perbezaan antara semakan - Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas

Baris 1:

{{More citations needed|tarikh=November 2023}}[[Fail:Bruce McCandless II during EVA in 1984.jpg|thumb|right|200px|Teknologi pertengahan abad ke-20: teknologi angkasa lepas.]]▼

{{portal}}▼

▲[[Fail:Bruce McCandless II during EVA in 1984.jpg|thumb|right|200px|Teknologi pertengahan abad ke-20: teknologi angkasa lepas.]]

'''Teknologi''' ([[Tulisan {{Jawi]]: |تيكنولوڬي)}} merupakan satu konsep yang luas dan mempunyai lebih daripada satu takrifan. Takrifan yang pertama ialah pembangunan dan penggunaan alatan, mesin, bahan dan proses untuk menyelesaikan masalah manusia.Perkataan technology berasal dari perkataan Greekserapan {{Lang-el|τεχνολογία (|technología);}} darigabungan τέχνη (téchnē)''tékhnē'', yang bermaksud "seni, kemahiran, rekaan", dan -λογία (-''logía),'' yang bermaksud "pembelajaran, kajian".) Istilahmerupakan inipembangunan bolehdan digunapakaipenggunakan samada[[Ilmu|ilmu secarapengetahuan]] umumalat ataumesin, dalambahan bidangserta tertentu:proses contohnyauntuk technologimenyelesaikan pembinaan,masalah teknologi perubatan, dan teknologi maklumat[[manusia]].

Istilah teknologi selalunya berkait rapat dengan rekaan dan ''gadget'' menggunakan prinsip sains dan proses terkini. Namun, rekaan lama seperti tayar masih menunjukkan teknologi.

Baris 15 ⟶ 14:

Pasti sebuah teknologi yang semakin berkembang akan menjadi lebih baik dan ianya semestinya mesra alamtologi. Supaya pencemaran dan kegagalan manusia untuk menangani kerosakan dapat dikurang serta akhirnya dihindari. Teknologi mesra alamtologi amat penting untuk kemajuan manusia.

== Gerakan ==

=== Teknologi sesuai (Appropriate technology) ===

{{main|Teknologi sesuai}}

Sesetengah segmen daripada [[Kontra-kebudayaan pada 1960an|budaya saingan hipi pada tahun 1960-an]] telah berkembang untuk tidak menyukai kehidupan bandar dan lebih cenderung kepada teknologi [[Desentralisasi|desentralisasi]], [[Kelestarian|mampan]] dan [[Lokalisme|berautonomi tempatan]] yang diistilahkan sebagai ''teknologi sesuai''. Ini kemudiannya telah mempengaruhi [[budaya penggodam]] dan [[teknopaganisme]].

=== Utopianisme teknologi ===

{{main|Utopianisme teknologi}}

Utopianisme teknologi merujuk kepada kepercayaan bahawa pembangunan teknologi ialah suatu [[Baik|kebaikan moral]], yang boleh dan sepatutnya mendatangkan [[utopia]], iaitu sebuah masyarakat di mana undang-undang, kerajaan, dan keadaan sosial memenuhi keperluan semua warganya.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=n6RabZ8t48gC|title=Technological Utopianism in American Culture: Twentieth Anniversary Edition|last=Segal|first=H. P.|publisher=Syracuse University Press|year=2005|isbn=978-0-8156-3061-6|language=en|access-date=11 September 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221004185317/https://books.google.com/books?id=n6RabZ8t48gC|archive-date=4 Oktober 2022|url-status=live}}</ref> Antara contoh matlamat yang ingin dicapai tekno-utopia termasuklah [[ekonomi pascakelangkaan]], melanjutkan [[Lanjutan hayat|jangka waktu hayat]] manusia, [[memuat naik fikiran]], [[krionik]] dan penciptaan [[kecerdasan super]] buatan. Gerakan utama tekno-utopia termasuklah [[transhumanisme]] dan [[singularitarianisme]].

Terasasnya gerakan transhumanisme didasarkan atas "evolusi berterusan kehidupan manusia menjangkaui bentuk kehidupannya ketika ini" menerusi sains dan teknologi dengan berlandaskan "prinsip dan nilai yang menggalakkan kehidupan."<ref>{{Cite book|title=The Transhumanist Reader|date=29 April 2013|publisher=Wiley|isbn=978-1-118-33429-4|editor-last=More|editor-first=M.|edition=1|pages=1–2|language=en|chapter=Roots and Core Themes|doi=10.1002/9781118555927.part1|access-date=11 September 2022|editor2-last=Vita‐More|editor2-first=N.|chapter-url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/9781118555927.part1|archive-url=https://web.archive.org/web/20220911102725/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/9781118555927.part1|archive-date=11 September 2022|url-status=live}}</ref> Populariti gerakan ini semakin tersebar luas pada awal abad ke-21.<ref>{{Cite web|url=https://www.interaliamag.org/articles/a-new-generation-of-transhumanists-is-emerging/|title=A New Generation of Transhumanists Is Emerging|last=Istvan|first=Zoltan|date=1 February 2015|website=Interalia Magazine|language=en-US|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220911102727/https://www.interaliamag.org/articles/a-new-generation-of-transhumanists-is-emerging/|archive-date=11 September 2022|access-date=11 September 2022}}</ref>

Singularitarian percaya bahawa mesin dengan kecerdasan super akan "mempercepatkan kemajuan teknologi" mengikut urutan magnitud dan "mencipta entiti yang lebih cerdas dengan lebih pantas", yang boleh membawa kepada kepesatan perubahan teknologi dan kemasyarakatan yang "tidak dapat difahami" oleh kita. Ruang lingkup peristiwa ini dikenali sebagai [[singulariti teknologi]].

Tokoh utama tekno-utopianisme di antaranya termasuklah [[Ray Kurzweil]] dan [[Nick Bostrom]]. Tekno-utopianisme telah mengundang banyak pujian dan kritikan daripada para pemikir progresif, agamawan dan konservatif.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=2XinlAEACAAJ|title=H±: Transhumanism and Its Critics|last1=Blackford|first1=R.|last2=Bostrom|first2=N.|last3=Dupuy|first3=J.-P.|date=2011|publisher=Metanexus Institute|isbn=978-1-4568-1565-3|language=en|access-date=13 September 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221004185317/https://books.google.com/books?id=2XinlAEACAAJ|archive-date=4 Oktober 2022|url-status=live}}</ref>

=== Tindak balas anti-teknologi ===

{{See also|Luddite|Neo-Luddisme|Biokonservatisme}}

Peranan penting teknologi dalam kehidupan kita telah menimbulkan kebimbangan dan tindak balas yang hebat. Tindak balas terhadap teknologi bukanlah satu gerakan yang tetap tetapi merangkumi berbagai-bagai jenis ideologi yang berlainan.<ref>{{Cite book |last=Jones |first=Steven E. |url=https://books.google.com/books?id=VPBZANKoOHkC |title=Against Technology: From the Luddites to Neo-Luddism |year=2013 |publisher=Routledge |isbn=978-1-135-52239-1 |language=en |access-date=11 September 2022 |archive-date=4 October 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221004185317/https://books.google.com/books?id=VPBZANKoOHkC |url-status=live }}</ref>

Pemberontakan yang paling awal diketahui menentang teknologi ialah kumpulan [[Luddite|Luddisme]] yang menolak automasi awal dalam pengeluaran tekstil. Automasi telah menyebabkan pengurangan penggunaan tenaga buruh iaitu satu proses yang dikenali sebagai [[pengangguran teknologi]].

Antara tahun 1970-an dan 1990-an, pengganas Amerika [[Ted Kaczynski]] telah melakukan beberapa siri pengeboman di seluruh Amerika dan menerbitkan [[Manifesto Unabomber]] yang mengecam kesan negatif teknologi terhadap alam semula jadi dan juga kebebasan manusia. Tulisan esei itu telah dipersetujui oleh sebahagian besar orang awam Amerika.<ref>{{Cite journal|last=Kelman|first=David|date=1 June 2020|title=Politics in a Small Room: Subterranean Babel in Piglia's El camino de Ida|url=https://utpjournals.press/doi/10.3138/ycl.63.005|journal=The Yearbook of Comparative Literature|volume=63|pages=179–201|doi=10.3138/ycl.63.005|issn=0084-3695|archive-url=https://web.archive.org/web/20220306190259/https://utpjournals.press/doi/10.3138/ycl.63.005|archive-date=6 March 2022|access-date=11 September 2022|s2cid=220494877|url-status=live}}</ref> Sebahagian kandungannya diinspirasikan daripada buku Jacques Ellul bertajuk [[The Technological Society]].<ref>{{cite journal|last1=Fleming|first1=Sean|date=7 May 2021|title=The Unabomber and the origins of anti-tech radicalism|journal=Journal of Political Ideologies|volume=27|issue=2|pages=207–225|doi=10.1080/13569317.2021.1921940|issn=1356-9317|doi-access=free}}</ref>

Terdapat beberapa kelompok subbudaya, seperti kumpulan gerakan [[Di luar grid|luar grid]] yang menggalakkan orang ramai untuk berhenti menggunakan teknologi dan kembali kepada alam semula jadi. Komuniti dari gerakan [[ekodesa]] pula berusaha untuk mewujudkan semula keharmonian antara teknologi dan alam.<ref>{{cite journal|last1=Vannini|first1=Phillip|author2=Jonathan Taggart|year=2013|title=Voluntary simplicity, involuntary complexities, and the pull of remove: The radical ruralities of off-grid lifestyles|journal=Environment and Planning A|volume=45|pages=295–311|doi=10.1068/a4564|number=2|s2cid=143970611}}</ref>

== Kaitan dengan sains dan kejuruteraan ==

{{See also|Sains|Kejuruteraan}}

[[File: Zoom lunette ardente.jpg|thumb|[[Antoine Lavoisier]] bereksperimen dengan pembakaran yang dihasilkan oleh cahaya matahari dikuatkan|alt=Drawing of Lavoisier conducting an experiment in front of onlookers]]

Kejuruteraan ialah proses di mana pembangunan teknologi dilakukan. Seringkali sesuatu penyelesaian masalah perlu dilakukan di bawah kekangan yang ketat.<ref name=":7">{{Cite journal|last=Scranton|first=Philip|date=1 May 2006|title=Urgency, uncertainty, and innovation: Building jet engines in postwar America|url=https://doi.org/10.1177/1744935906064096|journal=Management & Organizational History|volume=1|issue=2|pages=127–157|doi=10.1177/1744935906064096|issn=1744-9359}}</ref> Pembangunan teknologi adalah "berorientasikan tindakan", manakala pengetahuan saintifik pada asasnya bersifat penjelasan.<ref>{{Cite journal|last=Di Nucci Pearce|first=M. R.|last2=Pearce|first2=David|year=1989|title=Technology vs. Science: The Cognitive Fallacy|url=https://www.jstor.org/stable/20116729|journal=Synthese|volume=81|issue=3|pages=405–419|doi=10.1007/BF00869324|issn=0039-7857|jstor=20116729|archive-url=https://web.archive.org/web/20220910152955/https://www.jstor.org/stable/20116729|archive-date=10 September 2022|access-date=12 September 2022}}</ref>

== Spesies haiwan lain ==

{{See also|Alat yang digunakan oleh haiwan|Struktur yang dibina oleh haiwan|Jurutera ekosistem}}

[[File:Gorilla tool use cropped.jpg|thumb|[[Gorila]] dewasa ini menggunakan dahan sebagai [[Tongkat kaki|tongkat]] untuk mengukur kedalaman air.|alt=Photo of a gorilla walking hip-deep in a pond, holding a stick]]

Penggunaan teknologi asas juga merupakan sebahagian daripada ciri-ciri spesies haiwan. Menggunakan alat pernah dianggap sebagai antara ciri pentakrifan genus [[Homo]].<ref>{{Cite book|title=Man the Tool-Maker|last=Oakley|first=K. P.|journal=Nature|year=1976|isbn=978-0-226-61270-6|volume=199|pages=1042–43|bibcode=1963Natur.199U1042.|doi=10.1038/1991042e0|issue=4898|s2cid=4298952}}</ref> Pandangan ini telah ditarik balik selepas menemui bukti terdapat juga penggunaan alat di dalam kalangan [[cimpanzi]] serta primat lain,<ref>{{cite web|url=http://www.mc.maricopa.edu/dept/d10/asb//anthro2003/origins/hominid_journey/optional3.html|title=Chimpanzee Tool Use|author1=Sagan, Carl|author2=Druyan, Ann|archive-url=https://web.archive.org/web/20060921062716/http://www.mc.maricopa.edu/dept/d10/asb/anthro2003/origins/hominid_journey/optional3.html <!-- Bot retrieved archive -->|archive-date=21 September 2006|access-date=13 February 2007|author3=Leakey, Richard}}</ref> [[Lumba-lumba|ikan lumba-lumba]],<ref name="20050607bbc">{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/4613709.stm|title=Sponging dolphins learn from mum|last=Rincon|first=Paul|date=7 June 2005|access-date=11 November 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161204093731/http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/4613709.stm|archive-date=4 December 2016|work=BBC News|url-status=live}}</ref> dan [[Gagak|burung gagak]].<ref name="nbcnews21135366">{{Cite news|url=http://www.nbcnews.com/id/21135366/|title=Crows use tools to find food|last=Schmid|first=Randolph E.|date=4 October 2007|access-date=11 November 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20170310185618/http://www.nbcnews.com/id/21135366/#.WCYQR9IrLIU|archive-date=10 March 2017|publisher=NBC News|url-status=live}}</ref><ref>{{cite journal|author1=Rutz, C.|author2=Bluff, L.A.|author3=Weir, A.A.S.|author4=Kacelnik, A.|date=4 October 2007|title=Video cameras on wild birds|journal=[[Science (journal)|Science]]|volume=318|issue=5851|page=765|bibcode=2007Sci...318..765R|doi=10.1126/science.1146788|pmid=17916693|s2cid=28785984}}</ref> Sebagai contoh, penyelidik telah memerhatikan cimpanzi liar menggunakan peralatan asas merambah, alu, tuas, menggunakan daun sebagai span, dan kulit pokok atau pokok anggur sebagai kuar untuk menangkap anai-anai.<ref>{{Cite book|title=Chimpanzee Material Culture|last=McGrew|first=W. C|publisher=Cambridge Univ. Press|year=1992|isbn=978-0-521-42371-7|location=Cambridge u.a.}}</ref> [[Cimpanzi Afrika Barat]] menggunakan tukul batu dan andas untuk memecahkan kacang,<ref>{{Cite journal|last=Boesch|first=Christophe|last2=Boesch, Hedwige|year=1984|title=Mental map in wild chimpanzees: An analysis of hammer transports for nut cracking|journal=[[Primates (journal)|Primates]]|volume=25|issue=2|pages=160–70|doi=10.1007/BF02382388}}</ref> dan cara yang sama juga dilakukan oleh [[monyet kapucin]] di [[Boa Vista]], Brazil.<ref name="20090115newscientist">{{Cite news|url=https://www.newscientist.com/article/dn16426-nut-cracking-monkeys-find-the-right-tool-for-the-job/|title=Nut-cracking monkeys find the right tool for the job|last=Brahic|first=Catherine|date=15 January 2009|access-date=11 November 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161115142232/https://www.newscientist.com/article/dn16426-nut-cracking-monkeys-find-the-right-tool-for-the-job/|archive-date=15 November 2016|work=New Scientist}}</ref> Penggunaan alat bukanlah satu-satunya bentuk penggunaan teknologi haiwan. Antara contohnya, [[empangan memerang]], dibina dengan batang kayu atau batu besar, ialah sebuah teknologi yang memberi impak "dramatik" kepada habitat dan ekosistem sungai.<ref>{{Cite conference|last1=Müller|first1=G.|last2=Watling|first2=J.|date=24 June 2016|title=The engineering in beaver dams|url=https://eprints.soton.ac.uk/400282/|conference=River Flow 2016: Eighth International Conference on Fluvial Hydraulics|language=en|location=St. Louis, USA|publisher=University of Southampton Institutional Research Repository|access-date=29 September 2022|archive-date=24 September 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220924081921/https://eprints.soton.ac.uk/400282/|url-status=live}}</ref>

==Budaya popular==

{{See also|cereka sains}}

Hubungan antara manusia dengan teknologi juga telah diterokai dalam kesusasteraan fiksyen sains, contohnya seperti nove''l [[Brave New World]]'', ''[[A Clockwork Orange]]'', [[Nineteen Eighty-Four|''Nineteen Eighty-Four'']], penulisan esei [[Isaac Asimov]], dan filem seperti ''[[Minority Report (filem)|Minority Report]]'', ''[[Total Recall (filem 1990)|Total Recall]]'', ''[[Gattaca]]'', dan ''[[Inception]].'' Ini telah mewujudkan genre siberpunk futuristik dan distopia, yang mana teknologi futuristik ditampilkan seiring dengan keruntuhan masyarakat, distopia atau usang.<ref>{{cite book|title=New Boundaries in Political Science Fiction|last=Hassler|first=Donald M.|publisher=[[University of South Carolina Press]]|year=2008|isbn=978-1-57003-736-8|pages=65–77|contribution=Science fiction and politics: Cyberpunk science fiction as political philosophy|contributor=Thomas Michaud}} See pp. 75–76.</ref> Terdapat beberapa karya [[siberpunk]] yang terkenal antaranya seperti novel [[William Gibson]] bertajuk [[Neuromancer]] serta filem seperti [[Blade Runner]] dan [[The Matrix]].

==Lihat juga==

▲{{portal|Teknologi}}

{{cmn|colwidth=22em|

* [[Kritikan terhadap teknologi]]

}}[https://afp.one Tech resources by AFP]

==Rujukan==

===Petikan===

{{reflist}}

{{Teknologi}}

{{Authority control}}

[[Kategori:Teknologi| ]]

[[Kategori:Sistem teknologi| ]]

[[Kategori:Rencana topik utama]]