Atletiek op de Olympische Zomerspelen


Bijdragers aan Wikimedia-projecten

Article Images

sportevenement op de Olympische Spelen

Atletiek is een van de sporten die op de Olympische Zomerspelen worden beoefend. Sinds de start van de moderne Olympische Spelen in 1896 staat deze sporttak op het programma.

In 1913 besloot de IAAF dat de Olympische Spelen als wereldkampioenschappen atletiek fungeerden en kende atletiek geen WK. Dit bleef zo totdat de IAAF in 1976 besloot dat de wereldkampioenschappen en de Olympische Spelen apart gevoerd moesten worden.

Het olympisch atletiekprogramma bij de mannen heeft in de beginjaren van de Olympische Spelen een aantal grote wijzigingen ondergaan. Sinds de Spelen van 1928 is het programma ongewijzigd, met uitzondering van de beide onderdelen in het snelwandelen.

Sinds 1928 staat atletiek ook voor vrouwen op het olympisch programma. Aanvankelijk waren er vijf onderdelen, maar langzamerhand is het programma bij de vrouwen gelijk geworden aan dat van de mannen. Met de toevoeging van de 3000 m steeple chase voor vrouwen in 2008 is de 50 kilometer snelwandelen het enige onderdeel dat alleen door de mannen wordt gelopen. Verschillen in onderdelen zijn de 110 m horden bij de mannen versus de 100 m horden bij de vrouwen en de meerkamp; deze wordt bij de mannen in de tienkamp en bij de vrouwen in de zevenkamp beslecht.

Twaalf atletiekonderdelen hebben op alle edities van de Spelen op het programma gestaan. Dit zijn de 100 m, 400 m, 800 m, 1500 m, 110 m horden, hink-stap-springen, hoogspringen, polsstokhoogspringen, verspringen, discuswerpen, kogelstoten en de marathon. Het enige niet atletiekonderdeel dat op alle Olympische Zomerspelen op het programma heeft gestaan is het schermen met de sabel voor heren.

Tussen haakjes staan eerdere afstanden vermeld.
Onderdeel 96 00 04 08 12 20 24 28 32 36 48 52 56 60 64 68 72 76 80 84 88 92 96 00 04 08 12 16 20 24 Totaal
Huidig programma
100 m • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 30
200 m • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 29
400 m • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 30
4x 100 m estafette • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 26
4x 400 m estafette • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 26
800 m • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 30
1500 m • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 30
5000 m • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 26
10.000 m • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 26
110 m horden • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 30
400 m horden • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 28
Steeplechase (2500/3200/) 3000 m • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 28
Tienkamp • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 27
Hink-stap-springen • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 30
Hoogspringen • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 30
Polsstokhoogspringen • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 30
Verspringen • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 30
Discuswerpen • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 30
Kogelslingeren • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 29
Kogelstoten • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 30
Speerwerpen • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 27
Marathon • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 30
Snelwandelen (10 km/) 20 km • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 24
96 00 04 08 12 20 24 28 32 36 48 52 56 60 64 68 72 76 80 84 88 92 96 00 04 08 12 16 20 24
Afgevoerde onderdelen
Steeplechase 4000 m • 1
5000 m team • 1
60 m • • 2
200 m horden • • 2
Hink-stap-springen uit stand • • 2
Hoogspringen uit stand • • • • 4
Verspringen uit stand • • • • 4
4 mijl team • 1
Driekamp • 1
Gewichtwerpen • • 2
Snelwandelen 3500/3000 m • • 2
5 mijl • 1
3 mijl team • 1
Olympische estafette • 1
Discuswerpen Griekse stijl • 1
Speerwerpen vrije stijl • 1
Discuswerpen beide handen • 1
Kogelstoten beide handen • 1
Speerwerpen beide handen • 1
3000 m team • • • 3
Veldlopen individueel • • • 3
Veldlopen team • • • 3
Vijfkamp • • • 3
Snelwandelen 50 km • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 20
96 00 04 08 12 20 24 28 32 36 48 52 56 60 64 68 72 76 80 84 88 92 96 00 04 08 12 16 20 24
Totaal 12 23 25 26 30 29 27 22 23 23 24 24 24 24 24 24 24 23 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 23 718
NB: Touwtrekken stond van 1900 tot en met 1920 vijfmaal op het programma van de Olympische Spelen. Alhoewel het in die jaren een onderdeel vormde van het atletiekprogramma, beschouwt het IOC het touwtrekken nu als een aparte olympische sport. Vandaar dat het touwtrekken ontbreekt in het overzicht en de medailletabel.[1]
Tussen haakjes staan eerdere afstanden/onderdelen vermeld.
Onderdeel 28 32 36 48 52 56 60 64 68 72 76 80 84 88 92 96 00 04 08 12 16 20 24 Totaal
Huidig programma
100 m • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 23
200 m • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 20
400 m • • • • • • • • • • • • • • • • 16
4x100 m estafette • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 23
4x400 m estafette • • • • • • • • • • • • • • 14
800 m • • • • • • • • • • • • • • • • • • 18
1500 m • • • • • • • • • • • • • • 14
(3000 m/) 5000 m • • • • • • • • • • • 11
10.000 m • • • • • • • • • • 10
(80 m/) 100 m horden • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 22
400 m horden • • • • • • • • • • • 11
Steeplechase 3000 m • • • • • 5
(Vijfkamp/) Zevenkamp • • • • • • • • • • • • • • • • 16
Hink-stap-springen • • • • • • • • 8
Hoogspringen • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 23
Polsstokhoogspringen • • • • • • • 7
Verspringen • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 20
Discuswerpen • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 23
Kogelslingeren • • • • • • • 7
Kogelstoten • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 20
Speerwerpen • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 22
Marathon • • • • • • • • • • • 11
Snelwandelen (10 km/) 20 km • • • • • • • • • 9
28 32 36 48 52 56 60 64 68 72 76 80 84 88 92 96 00 04 08 12 16 20 24
Totaal 5 6 6 9 9 9 10 12 12 14 14 14 17 18 19 20 22 22 23 23 23 23 23 353
Tussen haakjes staan eerdere afstanden/onderdelen vermeld.
Onderdeel 20 24 Totaal
4x400 m estafette • • 2
Mixed Team 35km Snelwandelen • 1
Totaal 1 2 3

Onderstaande tabel geeft de 'succesvolste medaillewinnaars' (hier vermeld vanaf viermaal goud en meer) in de atletiek weer.

Olympiër Jaren       Totaal Onderdelen
1   Paavo Nurmi 1920-1928 9 3 0 12 (m) 1500 m / 5000 m / 10.000 m / 3000 m steeple chase / 3000 m team / veldlopen / veldlopen team
2   Carl Lewis 1984-1996 9 1 0 10 (m) 100 m / 200 m / 4x 100 m / verspringen
3   Usain Bolt 2008-2016 8 0 0 8 (m) 100 m / 200 m / 4x 100 m
4   Ray Ewry 1900-1908 8 0 0 8 (m) hoogspringen uit stand / verspringen uit stand / hink-stap-springen uit stand
5   Allyson Felix 2008-2020 7 3 1 11 (v) 200 m / 400 m / 4x 100 m / 4x 400 m
6   Ville Ritola 1924-1928 5 3 0 8 (m) 5000 m / 10.000 m / 3000 m steeple chase / 3000 m team / veldlopen / veldlopen team
7   Elaine Thompson-Herah 2016-2020 5 1 0 6 (v) 100 m / 200 m / 4x 100 m, 4x 400 m
8   Hannes Kolehmainen 1912-1920 4 1 0 5 (m) 5000 m / 10.000 m / marathon / veldlopen / veldlopen team
  Emil Zátopek 1948-1952 4 1 0 5 (m) 5000 m / 10.000 m / marathon
  Evelyn Ashford 1984-1992 4 1 0 5 (v) 100 m / 4x 100 m
11   Alvin Kraenzlein 1900 4 0 0 4 (m) 60 m / 110 m horden / 200 m horden / verspringen
  Jesse Owens 1936 4 0 0 4 (m) 100 m / 200 m / 4x 100 m / verspringen
  Fanny Blankers-Koen 1948 4 0 0 4 (v) 100 m / 200 m / 4x 100 m / 80 m horden
  Harrison Dillard 1948-1952 4 0 0 4 (m) 100 m / 4x 100 m / 110 m horden
  Betty Cuthbert 1956-1964 4 0 0 4 (v) 100 m / 200 m / 400 m / 4x 100 m
  Al Oerter 1956-1968 4 0 0 4 (m) discuswerpen
  Lasse Virén 1972-1976 4 0 0 4 (m) 5000 m / 10.000 m
  Bärbel Wöckel-Eckert 1976-1980 4 0 0 4 (v) 200 m / 4x 100 m
  Michael Johnson 1992-2000 4 0 0 4 (m) 200 m / 400 m / 4x 400 m
  Robert Korzeniowski 1996-2004 4 0 0 4 (m) 20 km + 50 km snelwandelen
  Mo Farah 2012-2016 4 0 0 4 (m) 5000 m / 10.000 m
  Sydney McLaughlin-Levrone 2020-2024 4 0 0 4 (v) 400 m horden / 4x 400 m

Meervoudige medaillewinnaars op één onderdeel

bewerken

Negen mannen en vijf vrouwen wonnen drie of meer gouden medailles op ten minste één onderdeel. Al Oerter, Carl Lewis en Allyson Felix zijn de enigen die vier keer een gouden medaille wonnen. Ray Ewry en Usain Bolt de enige twee die dit op twee onderdelen deden.

Olympiër Jaren Medailles Onderdeel
  Ray Ewry 1900, 1904, 1908      
     		 (m) hoogspringen uit stand
(m) verspringen uit stand
  John Flanagan 1900, 1904, 1908       (m) kogelslingeren
  Al Oerter 1956, 1960, 1964, 1968         (m) discuswerpen
  Viktor Sanjejev 1968, 1972, 1976       (m) hink-stap-springen
  Evelyn Ashford 1984, 1988, 1992       (v) 4x 100 m
  Carl Lewis 1984, 1988, 1992, 1996         (m) verspringen
  Jan Železný 1992, 1996, 2000       (m) speerwerpen
  Robert Korzeniowski 1996, 2000, 2004       (m) 50 km snelwandelen
  Usain Bolt 2008, 2012, 2016      
     		 (m) 100 m
(m) 200 m
  Allyson Felix 2008, 2012, 2016, 2020         (v) 4x 100 m
  Anita Włodarczyk 2012, 2016, 2020       (v) kogelslingeren
  Ryan Crouser 2016, 2020, 2024       (m) kogelstoten
  Faith Chepngetich Kipyegon 2016, 2020, 2024       (v) 1500 m
  Nafissatou Thiam 2016, 2020, 2024       (v) zevenkamp

NB Medaillespiegel is bijgewerkt tot en met de Olympische Spelen van 2024.

 Plaats  Land NOC   Goud   Zilver   Brons Totaal
1   Verenigde Staten USA 358 280 223 861
2   Sovjet-Unie URS 64 55 74 193
3   Groot-Brittannië GBR 56 87 77 220
4   Finland FIN 48 36 30 114
5   Kenia KEN 38 43 36 117
6   DDR GDR 38 36 35 109
7   Polen POL 29 20 18 67
8   Jamaica JAM 27 39 27 93
9   Italië ITA 24 16 28 68
10   Ethiopië ETH 24 16 23 62
11   Australië AUS 22 29 32 83
12   Zweden SWE 21 23 41 85
13   Duitsland GER 20 30 37 87
14   Canada CAN 19 19 33 71
15   Rusland RUS 18 21 19 58
16   Frankrijk FRA 13 28 30 71
17   Bondsrepubliek Duitsland FRG 12 14 17 43
18   China CHN 12 13 18 43
19   Cuba CUB 11 14 20 45
20   Roemenië ROM 11 14 10 35
21   Tsjecho-Slowakije TCH 11 8 5 24
22   Nieuw-Zeeland NZL 11 4 13 28
23   Hongarije HUN 10 13 18 41
24   Nederland NED 10 8 12 30
25   Noorwegen NOR 10 8 8 26
26   Zuid-Afrika RSA 9 15 6 30
27   Griekenland GRE 9 12 11 32
28   Japan JPN 8 10 10 28
29   Marokko MAR 8 5 8 21
30   Gezamenlijk team EUN 7 11 3 21
31   België BEL 7 6 4 17
32   Bahama's BAH 7 2 5 14
33   Bulgarije BUL 5 8 6 19
34   Spanje ESP 5 5 9 20
35   Brazilië BRA 5 4 12 21
36   Portugal POR 5 4 4 13
37   Tsjechië CZE 5 3 8 16
38   Oeganda UGA 5 2 2 9
39   Duits eenheidsteam EUA 4 18 8 30
40   Algerije ALG 4 3 3 10
41   Ierland IRL 4 2 1 7
42   Mexico MEX 3 6 2 11
43   Wit-Rusland BLR 3 5 7 15
44   Trinidad en Tobago TTO 3 4 8 15
45   Oekraïne UKR 3 3 15 21
46   Bosnië en Herzegovina BRN 3 3 0 6
  Dominicaanse Republiek DOM 3 3 0 6
48   Litouwen LTU 3 2 2 7
49   Kroatië CRO 3 1 2 6
50   Nigeria NGR 2 5 7 14
51   Argentinië ARG 2 3 0 5
52   Tunesië TUN 2 2 1 5
53   Ecuador ECU 2 2 0 4
54   Estland EST 2 1 3 6
55   Kazachstan KAZ 2 1 2 5
56   Kameroen CMR 2 0 0 2
  Luxemburg LUX 2 0 0 2
58   Colombia COL 1 3 1 5
59   India IND 1 3 0 4
60   Australië AUT 1 2 5 8
61   Qatar QAT 1 2 2 5
62   Botswana BOT 1 2 1 4
  Slovenië SLO 1 2 1 4
64   Guinee GRN 1 1 3 5
65   Venezuela VEN 1 1 1 3
66   Burundi BDI 1 1 0 2
  Gemengd team ZZX 1 1 0 2
  Russische ploeg ROC 1 1 0 2
  Saint Lucia LCA 1 1 0 2
  Zuid-Korea KOR 1 1 0 2
71   Panama PAN 1 0 2 3
  Puerto Rico PUR 1 0 2 3
73   Mozambique MOZ 1 0 1 2
74   Dominica DMA 1 0 0 1
  Pakistan PAK 1 0 0 1
  Slowakije SVK 1 0 0 1
  Syrië SYR 1 0 0 1
  Tadzjikistan TJK 1 0 0 1
79   Zwitserland SUI 0 6 2 8
80   Namibië NAM 0 5 0 5
81   Denemarken DEN 0 4 3 7
82   Litouwen LAT 0 4 1 5
83   Chili CHI 0 2 0 2
  Sri Lanka SRI 0 2 0 2
  Tanzania TAN 0 2 0 2
  Joegoslavië YUG 0 2 0 2
87   Chinees Taipei TPE 0 1 1 2
  IJsland ISL 0 1 1 2
  Zambia ZAM 0 1 1 2
90   Bohemen BOH 0 1 0 1
  Guatemala GUA 0 1 0 1
  Haïti HAI 0 1 0 1
  Iran IRI 0 1 0 1
  Ivoorkust CIV 0 1 0 1
  Saoedi-Arabië KSA 0 1 0 1
  Senegal SEN 0 1 0 1
  Soedan SUD 0 1 0 1
98   West-Indische Federatie BWI 0 0 2 2
  Filipijnen PHI 0 0 2 2
  Turkije TUR 0 0 2 2
101   Australazië ANZ 0 0 1 1
  Barbados BAR 0 0 1 1
  Burkina Faso BUR 0 0 1 1
  Djibouti DJI 0 0 1 1
  Eritrea ERI 0 0 1 1
  Servië SRB 0 0 1 1
Totaal 1.075 1.084 1.073 3.232