Order „Za zasługi dla Ojczyzny”

Order „Za zasługi dla Ojczyzny” (ros. Орден «За заслуги перед Отечеством») – wysoki rosyjski order ustanowiony 2 marca 1994 przez prezydenta Borysa Jelcyna. Do wznowienia Orderu św. Andrzeja w 1998 był najwyższym odznaczeniem Federacji Rosyjskiej.

Order „Za zasługi dla Ojczyzny”
Орден «За заслуги перед Отечеством»

Awers gwiazdy I klasy
Awers odznaki orderowej
Rewers odznaki orderowej
Baretka Orderu I klasy
Ustanowiono	2 marca 1994
Dewiza	ПOЛЬЗA, ЧECТЬ И CЛAВA (Korzyść, Honor i Chwała)
Wielkość	60 × 60 mm (order I klasy) 50 × 50 mm (order II–III kl.) 40 × 40 mm (order IV kl.) 82 × 82 mm (gwiazda I kl.) 72 × 72 mm (gwiazda II kl.)
Kruszec	pozłacane srebro (order) srebro (gwiazda)
Powyżej	Order Świętego Jerzego
Poniżej	Order Świętej Katarzyny Męczennicy
Powiązane	Medal Orderu „Za zasługi dla Ojczyzny”
Multimedia w Wikimedia Commons

Prezydent Borys Jelcyn nie mógł restytuować carskiego Orderu św. Aleksandra Newskiego, gdyż nadal istniał ustanowiony przez Józefa Stalina w czasie II wojny światowej, ceniony przez kombatantów radziecki Order Aleksandra Newskiego, ani Orderu Świętego Włodzimierza, gdyż odnowił go już w 1957 Synod Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Znaleziono więc kompromis – wprowadzono pod wieloma względami podobny z tymi dwoma carskimi odznaczeniami nowy Order „Za zasługi dla Ojczyzny”.

Order posiada cztery klasy (степени):

• Klasa I – noszona przez prawe ramię na wielkiej wstędze o szer. 100 mm, dodatkowo gwiazda orderowa (szer. 82 mm);
• Klasa II – noszona na szyi na wstędze o szer. 45 mm, dodatkowo gwiazda orderowa (szer. 72 mm);
• Klasa III – noszona na szyi na wstążce o szer. 32 mm;
• Klasa IV – noszona na lewej piersi na wstążce o szer. 24 mm.

Dodatkowo nadawane są dwa powiązane z orderem Medale Orderu „Za zasługi dla Ojczyzny” (Złoty i Srebrny), jako wyróżnienie za zasługi cywilne i wojskowe.

Istnieje także Wielki Łańcuch Orderu „Za zasługi dla Ojczyzny”, przysługujący tylko prezydentowi Federacji Rosyjskiej.

Order nadawany jest za wybitne zasługi dla Federacji Rosyjskiej lub na polu stosunków międzynarodowych; posiada odmianę wojenną (z mieczami).

Order „Za zasługi dla Ojczyzny” przypomina szczególnie dawny, jednoklasowy Order św. Aleksandra Newskiego, który mógł być nadawany również niechrześcijanom: emaliowany na czerwono krzyż jest identyczny z krzyżem orderu aleksandrowskiego, ale nosi na sobie złotego dwugłowego orła rosyjskiego (w odmianie wojennej, krzyż jest zaczepiony do zawieszki w kształcie skrzyżowanych mieczy).

Również w medalionie gwiazdy I i II Klasy (order posiada ich cztery) występuje orzeł rosyjski, otoczony przejętą z carskiego Orderu św. Włodzimierza dewizą ПOЛЬЗA ЧECТЬ И CЛAВA.

Łańcuch składa się na przemian ze złotych orłów rosyjskich z tarczą św. Jerzego na piersi i okrągłych medalionów z podobizną awersu krzyża, otoczoną dewizą orderu.

Order Zasługi noszony jest na ciemnoczerwonej wstędze dawnego odznaczenia carskiego.

• Za Zasługi dla Ojczyzny, Order, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-04-06].
• Российская символика: Statuty orderu. [dostęp 2010-02-28]. (ros.).
• Российская символика: Oznaki orderu. [dostęp 2010-02-28]. (ros.).
• Российская символика: Zdjęcia oznaki Orderu I Klasy (cywilnego i wojennego). [dostęp 2010-02-28]. (ros.).