Ulica Szewska w Poznaniu


Współtwórcy projektów Fundacji Wikimedia

Article Images

Ulica Szewska (niem. Schuhmacher Strasse) – brukowana ulica na Starym Mieście na osiedlu Stare Miasto w Poznaniu w ramach osiedla samorządowego Stare Miasto. Jej lekko przesuniętym na zachód przedłużeniem na południu jest ulica Ślusarska.

ulica Szewska
Stare Miasto
Ilustracja
Widok ulicy Szewskiej od strony Wielkiej
Państwo

 Polska

Miejscowość

Poznań

Długość

230 m

Przebieg
0 m ul. Wielka
94 m ul. Dominikańska
230 m u. Stawna

Położenie na mapie Poznania

Mapa konturowa Poznania, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Szewska”

Położenie na mapie Polski

Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „ulica Szewska”

Położenie na mapie województwa wielkopolskiego

Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „ulica Szewska”

Ziemia52°24′34,9″N 16°56′11,6″E/52,409689 16,936547
Multimedia w Wikimedia Commons
Kamienica Szewska 1 na rogu ulic Szewskiej i Wielkiej (zdjęcie od strony ul. Wielkiej)
Kamienica zarządu gminy żydowskiej na rogu ulic Szewskiej 10 i Stawnej 10, mieszcząca jedyną w Poznaniu czynną synagogę (zdjęcie od strony ul. Szewskiej)

Ulica powstała wraz z lokacją Starego Miasta. Początkowo, tak jak większość ulic w okolicy, nie miała nazwy ani numerów. Orientowano się wtedy instytucjami znajdującymi się w pobliżu (np. kościołami lub cechami). Nazwa ulicy pochodzi właśnie od znajdujących się przy niej warsztatów szewskich[1].

Początkowo zabudowa ulicy była w całości drewniana. Dopiero pożar w 1590 roku przyniósł zmianę. Drewniana zabudowa dzielnicy żydowskiej była idealnym środowiskiem do rozprzestrzeniania się ognia. Spłonęło wtedy 75 domów żydowskich na całej długości ulicy Szewskiej i wschodniej pierzei Wronieckiej oraz Stara Synagoga[2]. Po pożarze król Zygmunt III Waza wydał reskrypt nakazujący odbudowę dzielnicy wyłącznie z murów lub murów pruskich i dachówek[3]. Odbudowano wtedy również synagogę, która wraz ze starą synagogą i synagogą Nehemiasza została wyburzona w 1908 roku[4].

W czasie epidemii cholery w XIX wieku, w wyniku której zmarło 2% poznaniaków, główny szpital dla chorych urządzono przy ulicy Szewskiej[5]. W okresie międzywojennym swój zakład krawiecki prowadził pod numerem 20 Józef Kręgielski, działacz śpiewaczy[6].

Odnoga pierwszej w Poznaniu linii tramwaju konnego biegła m.in. ul. Szewską[7].

Kamienica narożna (zachodnia) z ulicą Wielką należała w okresie międzywojennym do działacza narodowego i adwokata, ministra byłej dzielnicy pruskiej, Władysława Seydy. Kolejny dom był własnością kupca papierniczego Tadeusza Bartscha. Jedna z posesji należała do żydowskiej gminy wyznaniowej, a na kolejnej działała fabryka musztardy marki Perła. W domu rodziny Ludwiczaków (nr 20) zamieszkiwali m.in. Rufina Ludwiczak (farmaceutka i posłanka na Sejm) oraz Witalis Ludwiczak (profesor prawa i wioślarz olimpijczyk)[8].

Na narożniku ulic Szewskiej i Dominikańskiej znajduje się neogotycki Kościół Najświętszego Serca Jezusowego i Matki Boskiej Pocieszenia z barokową fasadą. Najprawdopodobniej został ufundowany w XII wieku przez Bolesława Krzywoustego, stając się najstarszą świątynią lewobrzeżnego Poznania[9]. Dzisiejszy gmach został odbudowany w 1920 roku[10].

Pozostałe ulice dzielnicy żydowskiej:

Ulice w Polsce o tej samej nazwie:

  1. ↑ Zygmunt Gloger: Encyklopedia Staropolska. Tom I. Warszawa: P. Laskauer i W. Babicki, 1900, s. 223 (hasło: Cechy).
  2. ↑ Lucyna Sieciechowiczowa: Życie codzienne w renesansowym Poznaniu 1518 – 1619. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1974.
  3. ↑ Radosław Nawrot: Największe kataklizmy w dziejach Poznania: Rok 1590 - Wypędzenie Żydów. Poznań.Wyborcza.pl, 23 maja 2016. [dostęp 2017-08-18].
  4. ↑ Rafał Witkowski: Żydzi w Poznaniu : krótki przewodnik po historii i zabytkach. Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania, 2012, s. 81–82. ISBN 978-83-7768-046-9.
  5. ↑ Zygmunt Boras, Lech Trzeciakowski, W dawnym Poznaniu, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, 1971, s.255
  6. ↑ Teodor Śmiełowski, biogram, w: red. Jan Hellwig, Amatorski zorganizowany ruch śpiewaczy Wielkopolski w latach 1892-1992, Wielkopolski Związek Śpiewaczy, Poznań, 1990, s. 365-366
  7. ↑ Janusz Wojcieszak: Poznańska kolej konna, w: Budowniczowie i architekci, „Kronika Miasta Poznania”. Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania, 1998.
  8. ↑ Zbigniew Zakrzewski, Ulicami mojego Poznania. Część 2, Wydawnictwo Kwartet, Poznań, 2006, s. 81-82, ISBN 83-60069-25-5
  9. ↑ Historia naszego kościoła. poznan-jezuici.pl. [dostęp 2017-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-13)].
  10. ↑ Architektura i wnętrze kościoła. poznan-jezuici.pl. [dostęp 2017-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-13)].