Związek Polski Piłki Nożnej

Związek Polski Piłki Nożnej (zwany również wymiennie Polskim Związkiem Piłki Nożnej) – stowarzyszenie sportowe (związek klubów piłkarskich), założone 25 czerwca 1911 we Lwowie z inicjatywy Stanisława Kopernickiego przez cztery polskie kluby piłkarskie: Czarnych Lwów, Pogoń Lwów, Cracovię i RKS Kraków.

Związek działał do czasu wybuchu I wojny światowej wyłącznie na terenie Galicji i miał organizować życie piłkarskie w tym zaborze. Powstanie ZPPN było ważnym krokiem dla podkreślenia narodowej odrębności Polaków. Przed jego powstaniem polskie kluby należały bezpośrednio do austriackiej federacji. Do ZPPN nie przystąpiły żydowskie i ukraińskie kluby z terenu Galicji.

Prace nad statutem organizacji rozpoczęły się jesienią 1910, a zakończyły w kwietniu 1911. Zebranie założycielskie stowarzyszenia odbyło się 25 czerwca 1911 we Lwowie. 13 grudnia 1911 oficjalnie zarejestrowano ZPPN, zatwierdzając jego statut. 8 maja 1913 dzięki staraniom ZPPN zainaugurowano 1. mistrzostwa Galicji w piłce nożnej (klasy A i klasy B). Formalnie związek ten działał w strukturach Austriackiego Związku Piłki Nożnej (niem. Österreichischer Fußball-Verband – ÖFV), jako w pełni autonomiczna jednostka - miał pełną swobodę organizowania własnych rozgrywek piłkarskich, nie mógł jednak oficjalnie wystawiać własnej reprezentacji narodowej, bowiem FIFA zezwalała - i zezwala do dziś na grę tylko jednej reprezentacji w ramach jednego związku (przy ÖFV grała już reprezentacja Austrii). ÖFV nie miał wpływu na działalność ZPPN, stosowny punkt statutu stwierdzał bowiem, że ewentualne spory rozstrzygać miała FIFA. W rzeczywistości wpływ był odwrotny, to bowiem Polacy zasiadali we władzach austriackiej federacji, a wiceprezesem ÖFV wybrano Stanisława Kopernickiego. Reprezentant ZPPN brał udział w kongresie FIFA zajmując jedno z czterech miejsc przynależnych ÖFV. Od 1911 Austriacki Związek Piłki Nożnej miał strukturę federacji, a związek galicyjski był jednym z pięciu (obok czeskiego, morawsko-śląskiego, dolnoaustriackiego i alpejskiego) związków członkowskich.

Jako pierwszą siedzibę ZPPN obrano Kraków, jednak w 1912 przeniesiono ją do Lwowa. ZPPN nadawał rangi tzw.klasy klubom - w zależności od prezentowanego poziomu od klasy I poprzez klasy II A, II B do II C. W 1913 ZPPN zrzeszał aż 24 kluby (4 w klasie I i 20 w klasie II).

Protoplasta - założonego po odzyskaniu przez Polskę niepodległości - Polskiego Związku Piłki Nożnej. Wśród członków pierwszego zarządu PZPN niemal komplet stanowili działacze ZPPN. Sam związek, który po 1918 nazywano Małopolskim Związkiem Piłki Nożnej rozwiązał się 16 maja 1920.

• Stanisław Kopernicki – tymczasowy prezes komitetu organizacyjnego od 25 czerwca 1911 do 23 listopada 1911^[1][2]
• Ludwik Żeleński – od 23 listopada 1911 jako p.o. prezesa komitetu organizacyjnego, od 21 stycznia 1912 do 23 lutego 1913 jako prezes^[1][2]
• Ludwik Christelbauer – od 23 lutego 1913 do 30 listopada 1919 (w tej dacie rozpatrywano jego rezygnację, nie ma pewności, czy została formalnie przyjęta)^[1][2]
• Edward Cetnarowski - po 30 listopada 1919 (prawdopodobnie faktycznie kierujący związkiem, który nie prowadził już aktywności do dnia rozwiązania)^[1][2]

stan na 17 marca 1912

• mistrzostwa Galicji w piłce nożnej
• piłka nożna w Polsce
• Polski Związek Piłki Nożnej

• Kukulski Janusz "Pierwsze mecze, pierwsze bramki...", Wydawnictwo Literackie, Kraków, 1988
• WikiPasy.pl - encyklopedia KS Cracovia online [1] [2] [3] [4]