Kontinentet: Dallime mes rishikimesh - Wikipedia

Rreshti 1:

[[File:Continental models-Australia.gif|thumb|upright=1.6|Hartë e animuar, e koduar me ngjyra që tregon kontinente të ndryshme. Në varësi të konventës dhe modelit, disa kontinente mund të konsolidohen ose ndahen: për shembull, [[Euroazia]] më së shpeshti ndahet në [[Azi]] dhe [[Evropë]] (hije të kuqe), ndërsa [[Amerika e Veriut]] dhe e [[Amerika e Jugut|Jugut]] ndonjëherë njihen si [[Amerika|një kontinent amerikan]] (hije e gjelbër).]]

Në botë ka 7 '''kontinente'''. Ato janë: [[Azia]],[[Afrika]] [[Evropa]], [[Amerika Veriore]], [[Amerika Jugore]], [[Australia]], [[Antarktika]]. Kontinentet jane shtate masa te medhaja te Tokes te cilat perbejne pjesen me te madhe te siperfaqes tokesore.Vazhdimisht jane ne levizje te ngadalshme.Kjo lloj levizije quhet levizje kontinentesh.Perafersisht para 250 milion vjetesh kontinentet kane qene te ngjitura ne nje kontinent shume te madh.Para 200 milion vjetesh filloi ndarja e ngadalshme e kontinenteve.Me kalimin e kohes kontinentet kane arritur formen e sotme.Amerika ehste ndare prej Europes dhe Afrikes.India eshte bashkuar me Azine.Australia eshte ndare prej Antartikut.Levizja e pllakave eshte nje dukuri me te cilen shkencetaret mundohen te sqarojne ndryshimet ne planetin Toke.Keto pllaka rreshqasin njera prane tjetres.Me keto levizje e ndryshme ngrihn male bien termete dhe formohen gropa te thella detare. Azia ka 6 ishuj ato jane :SUMATRA, BORNEO,CELEBES, JAVA,FILIPINET DHE TAJVANI 6 gadishuj :ARABIA,AZIA VOGEL,INDOKINA,MALAJA,DHE KOREJA dhe 7 ngushtica: BERINGU,BOSFORI,DARDANELET,BABEL-MANDEB,MALAJES,SUNDE.Gjithashtu eshte edhe ishulli Mahmud Al Ridi El Paco

Një '''kontinent''' është një nga disa toka të mëdha. Përgjithësisht të identifikuara me konventë dhe jo me ndonjë kriter të rreptë, deri në shtatë [[Rajoni|rajone]] gjeografike zakonisht konsiderohen si kontinente. Të renditura nga më i madhi në zonë tek më i vogli, këto shtatë rajone janë: [[Azia]], [[Afrika]], [[Amerika e Veriut]], [[Amerika e Jugut]], [[Antarktida]], [[Evropa]] dhe [[Australia (kontinent)|Australia]].<ref name="NatlGeo1">{{cite web|title=Continents: What is a Continent?|date=20 shtator 2011|language=en|url=https://www.nationalgeographic.org/encyclopedia/Continent/|publisher=[[National Geographic]]|access-date=3 korrik 2022|archive-date=16 korrik 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190716045120/https://www.nationalgeographic.org/encyclopedia/continent/|url-status=dead}} "Most people recognize seven continents—Asia, Africa, North America, South America, Antarctica, Europe, and Australia, from largest to smallest—although sometimes Asia and Europe are considered a single continent, Eurasia."</ref> Ndryshimet me më pak kontinente mund të bashkojnë disa prej tyre, për shembull disa sisteme përfshijnë Afro-Eurazinë, Amerikën ose Euroazinë si kontinente të vetme. Zelandia, një masë e zhytur kryesisht e kores kontinentale, është përshkruar gjithashtu si një kontinent.

Ishujt oqeanikë shpesh grupohen me një kontinent të afërt për të ndarë të gjithë tokën e botës në rajone gjeografike. Sipas kësaj skeme, shumica e vendeve dhe territoreve ishullore në [[Oqeani Paqësor|Oqeanin Paqësor]] janë grupuar së bashku me kontinentin e Australisë për të formuar një rajon gjeografik të quajtur [[Oqeania|Oqeani]].

Në [[Gjeologjia|gjeologji]], një kontinent përkufizohet si "një nga masat kryesore tokësore të Tokës, duke përfshirë tokën e thatë dhe raftet kontinentale".<ref name="Glossary2005">{{cite book | title=Glossary of Geology | publisher=American Geological Institute | editor-last1=Neuendorf | editor-first1=K.K.E. | editor-last2=Mehl, Jr. | editor-first2=J.P. | editor-last3=Jackson | editor-first3=J.A. | year=2005 | location=Alexandria, Virginia | language=en | page=139 | isbn=978-0922152896| edition=5th }}</ref> Kontinentet gjeologjike korrespondojnë me gjashtë zona të mëdha të kores kontinentale që gjenden në [[Lista e pllakave tektonike|pllakat tektonike]], por përjashtojnë fragmente të vogla kontinentale si [[Madagaskari]] që përgjithësisht quhen mikrokontinente. Korja kontinentale dihet se ekziston vetëm në Tokë.<ref>{{Cite web |last=Choi |first=Charles Q. |date=16 korrik 2015 |title=Did Ancient Mars Have Continents? |url=https://www.space.com/29967-ancient-mars-continents-curiosity-rover.html |access-date=6 dhjetor 2020 |website=Space.com |language=en}}</ref>

== Kontinentet ==

{{Kontinentet}}▼

{| {{Prettytable}}

!width=" 12" style="background:#AEDAED"|Nr.

Line 10 ⟶ 14:

!width="10" |1

| |[[Azia]]

| |44,4 Mln.614,000 km²

|-

!width="10" |2

| |[[Afrika]]

| |30,3 Mln.365,000 km²

|-

!width="10" |3

| |[[Amerika Veriore]]

| |24,2 Mln.230,000 km²

|-

!width="10" |4

| |[[Amerika Jugore]]

| |17,8 Mln.814,000 km²

|-

!width="10" |5

| |[[Antarktida]]

| |1314,2 Mln.200,000 km²

|-

!width="10" |6

| |[[Evropa]]

| |10,5 Mln.000,000 km²

|-

!width="10" |7

| |[[Australia (kontinent)|Australia]]

| | 8,5 Mln.510,900 km²

|}

== Referime ==

<!--{{AmerikaJugore}}-->

{{reflist}}

<!--[[Kategoria:Gjeografi fizike|{{PAGENAME}}]]-->

[[Kategoria:Gjeografi|{{PAGENAME}}]]▼

[[Kategoria:Kontinente|Kontinente]]

▲{{Kontinentet}}

▲[[Kategoria:GjeografiKontinente|{{PAGENAME}} ]]

{{gjeo-cung}}