หม่อมเจ้าเจริญใจ จิตรพงศ์

รองอำมาตย์เอก^[1] หม่อมเจ้าเจริญใจ จิตรพงศ์ (28 พฤษภาคม พ.ศ. 2440 - 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2493) มีพระนามลำลองว่า ท่านชายยี่ เป็นพระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ประสูติแต่หม่อมมาลัย (สกุลเดิม เศวตามร์) มีโสทรเชษฐาหนึ่งองค์ คือ หม่อมเจ้าอ้าย จิตรพงศ์ มีภราดาและภคินีร่วมพระบิดาอีกเจ็ดองค์

หม่อมเจ้าเจริญใจ จิตรพงศ์
หม่อมเจ้า ชั้น 4
ประสูติ	28 พฤษภาคม พ.ศ. 2440
สิ้นชีพตักษัย	2 พฤษภาคม พ.ศ. 2493 (52 ปี)
หม่อม	หม่อมอ่อน จิตรพงศ์ ณ อยุธยา
พระบุตร	หม่อมราชวงศ์อุ่นใจ จิตรพงศ์
ราชสกุล	จิตรพงศ์
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์
พระมารดา	หม่อมมาลัย จิตรพงศ์ ณ อยุธยา

ในระหว่างปี พ.ศ. 2466-2467 เมื่อครั้งทรงศึกษาวิศวกรรมศาสตร์ ณ ประเทศอังกฤษ หม่อมเจ้าเจริญใจ จิตรพงศ์ ทรงดำรงตำแหน่ง สภานายกสมาคม "สามัคยานุเคราะห์สมาคม" อักษรย่อว่า "สยาม" โดยมีนายปรีดี พนมยงค์ เป็นเลขาธิการสมาคม

หลังจากสำเร็จการศึกษาแล้วได้เสด็จกลับประเทศไทย เพื่อเข้ารับราชการในกรมรถไฟแผนกทางหลวงแผ่นดิน ดังที่หม่อมเจ้าหญิงดวงจิตร จิตรพงศ์ ได้กล่าวถึงในพระนิพนธ์ป้าป้อนหลาน ความว่า "วันตรุษจีนปีหนึ่ง ท่านลุงเจริญใจ ซึ่งจากบ้านไปเรียนวิชาวิศวกรรมอยู่ที่ประเทศอังกฤษเสียแต่เด็ก ๆ เป็นเวลาถึง 12 ปีกว่า กลับมาอยู่บ้านแล้ว แต่ต้องออกไปทำราชการเรื่องตัดถนนหนทางอยู่ตามหัวเมืองเสียโดยมาก ด้วยท่านทำงานอยู่กรมรถไฟแผนกทางหลวงแผ่นดิน จึงไม่ค่อยรู้เรื่องพิธีรีตรองหรือความเป็นไปของทางบ้าน ปีนั้นท่านอยู่ เราจึงชวนท่านไปด้วยกัน ท่านร้องยี้เซ่นไหว้ผีเจ้าบ้าบออะไรกันไม่รู้ไม่เล่นด้วยดอก ไม่ไปละ ป้าพยายามชักชวนเหนี่ยวรั้งเท่าไรท่านก็ไม่ยอมไป..."^[2]

เมื่อครั้งที่ยังทรงรับราชการในแผนกทางหลวงแผ่นดิน หม่อมเจ้าเจริญใจ จิตรพงศ์ เป็นคณะทำงานร่วมกับขุนเจนจบทิศ ควบคุมการก่อสร้างสะพานโยง หรือสะพานข้ามลำน้ำงาว ซึ่งเป็นสะพานแขวนแห่งแรกของประเทศไทย ตั้งอยู่ที่อำเภองาว จังหวัดลำปาง เริ่มก่อสร้างก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2 ในปี พ.ศ. 2469 สร้างแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2471 ใช้เวลาการสร้าง 18 เดือน

หม่อมเจ้าเจริญใจ จิตรพงศ์ ได้รับพระราชทานยศเป็น "รองอำมาตย์เอก" เมื่อวันที่ 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2468 ในขณะดำรงตำแหน่งนายช่างทางผู้ช่วยกรมรถไฟหลวงแห่งกรุงสยาม

และเมื่อครั้งที่พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินเลียบหัวเมืองฝ่ายเหนือและมณฑลพายัพ พ.ศ. 2469 ในขณะที่เสด็จพระราชดำเนินมาประทับร้อนที่เมืองงาวได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 4 (ป.ป.ร.4) ทองกรอบสร่งเงิน แก่รองอำมาตย์เอกหม่อมเจ้าเจริญใจ จิตรพงศ์ เมื่อครั้งที่ทรงรับราชการเป็นนายช่างผู้ควบคุมการก่อสร้างสะพานข้ามลำน้ำงาว จังหวัดลำปาง^[3]

หม่อมเจ้าเจริญใจทรงรับอุปถัมภ์โรงเรียนในพื้นที่จังหวัดน่าน คือ โรงเรียนหม่อมเจ้าเจริญใจ จิตรพงศ์ (บ้านห้วยกานต์) อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดน่าน

หม่อมเจ้าเจริญใจ เสกสมรสกับหม่อมอ่อน จิตรพงศ์ ณ อยุธยา มีโอรสเพียงคนเดียว คือ

• หม่อมราชวงศ์อุ่นใจ จิตรพงศ์

หม่อมเจ้าเจริญใจ จิตรพงศ์ สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2493 สิริชันษา 52 ปี

• 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2468 รองอำมาตย์เอก ^[4]

• พ.ศ. 2468 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 3 ตติยจุลจอมเกล้า (ต.จ.) (ฝ่ายหน้า)^[5] ดำรงราชสกุล สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระนริศรานุวัดติวงศ์ ป.จ.ว.
• พ.ศ. 2452 –   เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 3 (จ.ป.ร.3)^[6]
• พ.ศ. 2469 –   เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 4 (ป.ป.ร.4)^[7]
• พ.ศ. 2475 –   เหรียญเฉลิมพระนคร 150 ปี (ร.ฉ.พ.)
• พ.ศ. 2769 –   เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 7 (ร.ร.ศ.7)

1. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2469/D/3908_1.PDF
2. ↑ ป้าป้อนหลาน พระนิพนธ์ในหม่อมเจ้าดวงจิตร จิตรพงศ์. ที่ระลึกงานพระราชทานเพลิงศพ หม่อมเจ้าดวงจิตร จิตรพงศ์ วันที่ 14 มีนาคม พุทธศักราช 2550
3. ↑ ข่าวเสด็จเลียบมณฑลพายัพ ราชกิจจานุเบกษา วันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2469 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2469/D/4030.PDF
4. ↑ พระราชทานยศ
5. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2468/D/2551.PDF
6. ↑ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 26 หน้า 277 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2452/D/277.PDF
7. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2469/D/3908_1.PDF