เขตบึงกุ่ม

บึงกุ่ม เป็นหนึ่งในห้าสิบเขตของกรุงเทพมหานคร สภาพโดยทั่วไปเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยหนาแน่นน้อย โดยมีย่านการค้าหนาแน่นทางตอนกลางของพื้นที่

เขตบึงกุ่ม
เขต
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Khet Bueng Kum
สวนเสรีไทย
ตรา
คำขวัญ:  บึงกุ่มงาม สวนน้ำใหญ่ แหล่งพักอาศัย ประชาร่วมใจพัฒนา
แผนที่กรุงเทพมหานคร เน้นเขตบึงกุ่ม
พิกัด: 13°47′7″N 100°40′9″E / 13.78528°N 100.66917°E
ประเทศ	ไทย
เขตปกครองพิเศษ	กรุงเทพมหานคร
พื้นที่[2]
• ทั้งหมด	24.311 ตร.กม. (9.387 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2566)
• ทั้งหมด	137,125[1] คน
• ความหนาแน่น	5,640.45 คน/ตร.กม. (14,608.7 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	10240, 10230 (เฉพาะแขวงนวลจันทร์, ซอยนวมินทร์ 103-111 แขวงนวมินทร์ และซอยนวมินทร์ 64-68, 74 แขวงคลองกุ่ม)
รหัสภูมิศาสตร์	1027
ที่อยู่ สำนักงาน	เลขที่ 999 ซอยเสรีไทย 43 (ทางเข้าสำนักงานเขตบึงกุ่ม) ถนนเสรีไทย แขวงคลองกุ่ม เขตบึงกุ่ม กรุงเทพมหานคร 10240
เว็บไซต์	www.bangkok.go.th/buengkum
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

เขตบึงกุ่มตั้งอยู่ทางตอนกลางของฝั่งพระนคร มีอาณาเขตติดต่อกับพื้นที่การปกครองต่าง ๆ เรียงตามเข็มนาฬิกาดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับเขตบางเขนและเขตคันนายาว มีคลองตาเร่งและถนนรามอินทราเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับเขตคันนายาว มีคลองบางชวดด้วน คลองหลวงวิจิตร คลองลำชะล่า คลองหนองแขม คลองลำปลาดุก คลองระหัส ถนนเสรีไทย และคลองกุ่มเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศใต้ ติดต่อกับเขตสะพานสูง มีคลองแสนแสบเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับเขตบางกะปิและเขตลาดพร้าว มีคลองแสนแสบ ถนนศรีบูรพา ถนนนวมินทร์ คลองลำพังพวย คลองตาหนัง คลองลำเจียก คลองอ้ายหลาว คลองเกรียง และถนนประดิษฐ์มนูธรรมเป็นเส้นแบ่งเขต

ประมาณ พ.ศ. 2386 รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) ได้ยกทัพไปปราบกบฏที่เมืองนครจำปาศักดิ์และเมืองหลวงพระบางจนได้รับชัยชนะ และได้กวาดต้อนครอบครัวจากหัวเมืองรายทางเข้ามายังกรุงเทพมหานคร โดยให้ตั้งถิ่นฐานอยู่ในพื้นที่เขตบึงกุ่มและเขตคันนายาวในปัจจุบัน^[3] ในย่านนั้นมีคลองสายหนึ่งซึ่งแยกจากคลองแสนแสบและไหลผ่านบึงเก่าแก่ที่มีขนาดใหญ่^[4] มีต้นกุ่มขึ้นอยู่เป็นจำนวนมาก^[5] จึงเรียกแหล่งน้ำสองแห่งนั้นว่า "คลองกุ่ม" และ "บึงกุ่ม"

เมื่อมีผู้คนอพยพเข้าไปอาศัยและทำมาหากินในบริเวณนี้เพิ่มขึ้น ย่านคลองกุ่มและพื้นที่ใกล้เคียงจึงได้รับการจัดตั้งเป็น ตำบลคลองกุ่ม เป็นตำบลหนึ่งที่ขึ้นกับอำเภอบางกะปิ จังหวัดพระนคร โดยกระทรวงมหาดไทยก็ได้ขยายเขตสุขาภิบาลบางกะปิให้ครอบคลุมถึงตำบลคลองกุ่มด้วยใน พ.ศ. 2506^[6]

ใน พ.ศ. 2514 จังหวัดพระนครถูกรวมเข้ากับจังหวัดธนบุรี เปลี่ยนฐานะเป็นนครหลวงกรุงเทพธนบุรี^[7] และใน พ.ศ. 2515 จึงเปลี่ยนแปลงฐานะเป็นกรุงเทพมหานคร^[8] ซึ่งได้เปลี่ยนคำเรียกเขตการปกครองใหม่ ตำบลคลองกุ่มได้รับการเปลี่ยนแปลงฐานะเป็น แขวงคลองกุ่ม อยู่ในการปกครองของเขตบางกะปิ

เนื่องจากเขตบางกะปิมีพื้นที่กว้างขวางมากและมีประชากรหนาแน่นขึ้น เพื่อความสะดวกในการบริหารราชการ ในวันที่ 4 กันยายน พ.ศ. 2532 กระทรวงมหาดไทยจึงเปลี่ยนแปลงพื้นที่การปกครองใหม่โดยแยกแขวงคลองกุ่ม แขวงคันนายาว และแขวงสะพานสูงมาจัดตั้งเป็นเขตใหม่โดยใช้ชื่อว่า เขตบึงกุ่ม^[9] เนื่องจากตั้งสำนักงานเขตอยู่ใกล้กับสวนสาธารณะบึงกุ่ม^[5] จนกระทั่ง พ.ศ. 2540 กระทรวงมหาดไทยประกาศเปลี่ยนแปลงพื้นที่เขตบึงกุ่ม โดยยกฐานะแขวงคันนายาวรวมกับพื้นที่บางส่วนของแขวงคลองกุ่ม^[10] ขึ้นเป็นเขตคันนายาว^[11] และยกฐานะแขวงสะพานสูงขึ้นเป็นเขตสะพานสูง^[11]

วันที่ 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2552 หม่อมราชวงศ์สุขุมพันธุ์ บริพัตร ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครในขณะนั้น ได้ลงนามในประกาศเปลี่ยนแปลงพื้นที่แขวงคลองกุ่ม และตั้งแขวงนวมินทร์ แขวงนวลจันทร์ เขตบึงกุ่ม โดยให้มีผลใช้บังคับเมื่อวันที่ 21 กันยายน ปีเดียวกัน^[12] ส่งผลให้ปัจจุบัน เขตบึงกุ่มแบ่งหน่วยการปกครองย่อยออกเป็น 3 แขวง ได้แก่

หมายเลขที่หายไปปัจจุบันคือแขวงในเขตสะพานสูงและเขตคันนายาว

ตราสัญลักษณ์ประจำเขตบึงกุ่ม มีลักษณะเป็นตรารูปวงกลม มีองค์ประกอบสำคัญต่างๆ และความหมายดังนี้

• พื้นน้ำสีฟ้าคราม แทนความหมายของความสงบสุข ร่มเย็น เป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน
• ดอกกุ่มสามดอก แทนความหมายของประชาชนในพื้นที่เขตบึงกุ่มทั้งสามศาสนา ทั้งไทยพุทธ คริสต์ อิสลาม ที่อยู่ร่วมกันด้วยความรัก สามัคคี
• นกสองตัวบินอยู่บนท้องฟ้าเหนือพื้นดิน ผืนน้ำ แทนความหมายของความเป็นอิสระในความคิด แสดงถึงการเป็นผู้นำและผู้ตามที่ดี มีความสอดคล้องและเดินไปในทิศทางเดียวกัน รูปวงกลมล้อมรอบเครื่องหมายข้างต้นทั้งหมด แทนความหมายของความสมานสามัคคี ความกลมเกลียวกัน

ในพื้นที่เขตบึงกุ่มมีทางสายหลัก ได้แก่

• ถนนรามอินทรา
• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 350 (รัชดาภิเษก–รามอินทรา)
• ถนนประเสริฐมนูกิจ (เกษตร–นวมินทร์–กาญจนาภิเษก)
• ถนนนวมินทร์
• ถนนเสรีไทย
• รถไฟฟ้าสายสีชมพู

ส่วนทางสายรองและทางลัด ได้แก่

• สวนเสรีไทย
• พิพิธภัณฑ์เสรีไทยอนุสรณ์
• พิพิธภัณฑ์บึงกุ่ม
• สวนเฉลิมพระเกียรติ
• โรงเรียนนวมินทราชูทิศ กรุงเทพมหานคร
• โรงเรียนบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) ๒
• โรงเรียนสุขุมนวพันธ์อุปถัมภ์
• วัดสุวรรณประสิทธิ์
• โรงเรียนคลองกุ่ม(เสรีไทย อนุสรณ์)
• โลตัส สาขาสุขาภิบาล 1
• สยามแม็คโคร สาขานวมินทร์ 70
• สวนนวมินทร์ภิรมย์
• วัดนวลจันทร์
• ศูนย์ประติมากรรมกรุงเทพฯ
• บริษัทสหฟาร์มจำกัด
• สำนักงาน เขตบึงกุ่ม

• เว็บไซต์สำนักงานเขตบึงกุ่ม