Планк даими зурлыгы


Contributors to Wikimedia projects

Article Images

Планк даими зурлыгы (тәэсир кванты) (tat.lat. Plank daimi zurlığı(үле сылтама))— квант теориясенең төп константасы, электромагнит нурланыш энергиясенең кванты аның ешлыгы белән бәйли, гомуми очракта: тирбәнү системасы энергиясенең кванты аның ешлыгы белән бәйли.

⚙️  Квант механикасы


Билгесезлек принцибы

Математик нигезләр
Нигез
Классик механика · Планк даими зурлыгы · Интерференция · Гамильтониан (квант механикасы)
Фундаменталь төшенчәләр
Квант халәте · Дулкынча функция · Квант кушуы · Квант буталчылыгы · Катнаш халәт · Үлчәнеш · Билгесезлек · Паули мәсләге · Дуализм · Декогеренция · Эренфест теоремасы · Туннель эффекты· Джозефсон эффекты
Тәҗрибәләр
Дэвиссон — Джермер тәҗрибәсе · Поппер тәҗрибәсе · Штерн — Герлах тәҗрибәсе · Юнг тәҗрибәсе · Белл тигезсезлекләрен тикшерү · Фотоэффект · Комптон эффекты
Тәгъбирләр
Шрөдингер мәсләге · Һейзенберг мәсләге · Үзара тәэсир итешү мәсләге · Матрицалы квант механикасы · Хәрәкәт юллары буенча интеграллар · Фейнман диаграммалары
Тигезләмәләр
Шрөдингер тигезләмәсе · Паули тигезләмәсе · Клейн — Гордон тигезләмәсе · Дирак тигезләмәсе · фон Нейман тигезләмәсе · Блох тигезләмәсе · Линдблад тигезләмәсе · Һейзенберг тигезләмәсе
Аңлатмалар
Копенгаген аңлатмасы · Яшерелгән параметрлар теориясе · Күпгаләм аңлатмасы
Теория үсеше
Кырның квант теориясе · Квант электродинамикасы · Глэшоу — Вайнберг — Салам теориясе · Квант хромодинамикасы · Стандарт моделе · Квант гравитациясе
Катлаулы темалар
Кырның квант теориясе · Квант гравитациясе · Барлык теориясе
Билгеле галимнәр
Планк · Эйнштейн · Шрөдингер · Һейзенберг · Йордан · Бор · Паули · Дирак · Фок · Борн · де Бройль · Ландау · Фейнман · Бом · Эверетт
Шулай ук карагыз: Портал:Физика

Шушы константаны җылылык нурланышына багышланган мәкаләдә 1900 елда алман галиме Макс Планк тәкъдим итә.

Планк даими зурлыгы:

 Дж·c
 эрг·c.
 эВ·c

Шулай ук даими зурлыгы кулланыла:

 Дж·c
 эрг·c,
 эВ·c

Кайчакта аны кыскарган Планк даими зурлыгы яки Дирак даими зурлыгы исемли.

Физик мәгънә

үзгәртү

Квант механикасында имульс - дулкынча вектор, тәэсир - дулкын фазасы, энергия - ешлык кулланыла. Планк даими зурлыгы аларның бәйләнеш константасы булып тора:

  (импульс)
 

биредә k - дулкынча вектор

  (энергия)
биредә   - әйләнү ешлыгы
  (тәэсир)
биредә   - фаза


Теоретик физикада кайчакта   кулланыла, бу очракта:

   
 
 
 .

Квант механикасы кулланышы чикләре

үзгәртү

Әгәр   (биредә   — система тәэсире), һәм   (  — импульс моменты) булса, система халәте классик механика белән тасвирланып була.

Моны да карагыз

үзгәртү

Әдәбият

үзгәртү

  • John D. Barrow. The Constants of Nature; From Alpha to Omega — The Numbers that Encode the Deepest Secrets of the Universe. — Pantheon Books, 2002. — ISBN 0-37-542221-8
  • Steiner R. History and progress on accurate measurements of the Planck constant // Reports on Progress in Physics. — 2013. — Vol. 76. — P. 016101.